ABVV en de internationale vakbeweging eisen de onmiddellijke vrijlating van Wit-Russische gevangen vakbondsleden en het einde van de repressie.

Het proces tegen Wit-Russische vakbondsleden begint op 20 december. Zij werden afgelopen april gearresteerd als onderdeel van een grootscheepse vervolging van vakbondsleden in het land. De IAO (Internationale Arbeidsorganisatie), de EU en België moeten in dit verband druk uitoefenen op de Wit-Russische autoriteiten.

Mensenrechten in Wit-Rusland

De onderdrukking van tegenstanders van het regime en mensenrechtenactivisten in Wit-Rusland is niet nieuw. Volgens het jaarverslag 2021-2022 van Amnesty International zijn “de rechten op vrijheid van meningsuiting, vereniging en vreedzaam actievoeren dit jaar opnieuw ernstig beperkt.” Tientallen critici van het regime van Alexander Loekasjenko zijn achter de tralies gezet zonder uitzicht op een eerlijk proces. Hieronder bevinden zich 32 onafhankelijke journalisten. Foltering en mishandeling in gevangenschap zijn niet ongewoon. De daders handelen straffeloos.

Maar de regering valt ook ngo’s, vakbonden, politieke groeperingen en etnische of religieuze gemeenschappen aan. Volgens Amnesty International waren eind 2021 meer dan 270 maatschappelijke organisaties opgeheven. Deelname aan vreedzame demonstraties wordt bestraft met 15 dagen gevangenisstraf of zware boetes.

Criminalisering vakbondsacties

In april en mei 2022 hebben de Belarussische autoriteiten tientallen vakbondsleden gearresteerd en opgesloten. In juli heeft het Hooggerechtshof ook de onafhankelijke vakbeweging ontbonden. Momenteel worden ten minste 37 vakbondsleden vastgehouden. Sommigen werden al veroordeeld tot lange gevangenisstraffen.

Op 20 december begint in de hoofdstad Minsk het proces tegen de drie leiders van het Wit-Russische Congres van Democratische Vakbonden (BKDP), Aliaksandr Yarashuk, Siarhei Abtusevich en Iryna But-Husaim. Zij werden op 19 april gearresteerd, vastgehouden en kregen geen contact met hun collega’s. Zij worden aangeklaagd op grond van twee artikelen van het strafwetboek van strafrecht: actieve deelname aan acties die een ernstige inbreuk vormen op de openbare orde en het oproepen tot beperkende maatregelen en andere acties die schadelijk zijn voor de nationale veiligheid. Ze riskeren zware straffeb. De voorzitter van de BKDP, Aliaksandr Yarashuk, bijvoorbeeld, hangt een gevangenisstraf van 4 tot 12 jaar boven het hoofd.

Internationale mobilisatie

Sinds enkele maanden eist de internationale vakbeweging de vrijlating van gearresteerde vakbondsleden en de beëindiging van de criminalisering van vakbondsacties.

In maart bespreekt de IAO mogelijke economische sancties tegen de regering-Loekasjenko. Dit zal voor de EU een extra druk zijn om eindelijk sancties te treffen voor de schendingen van de vakbondsrechten in het land.

Het ABVV betuigt opnieuw zijn solidariteit met de opgesloten kameraden. Het lidmaatschap van een vakbondsorganisatie en de verdediging van de rechten van werknemers zijn cruciale rechten in een democratische samenleving. Zij vraagt dat de IAO en de ambassades van democratische landen, zoals België, het proces van de drie vakbondsleden mogen bijwonen, en verzoekt haar leden en activisten om actie te ondernemen door de petitie voor hun vrijlating te ondertekenen.