De Vlaamse regering heeft in de peilingen al lang geen meerderheid meer. “Terecht, de rechtse coalitie heeft er een boeltje van gemaakt”, klinkt het bij Vlaams ABVV. “We zijn niet langer zeker een betaalbare woning te vinden, plek te hebben in de kinderopvang, of een bus om op ons werk te geraken. Het onderwijs werd mismeesterd en met ons kindergeld kopen we elk jaar minder, omdat men er het gat in de begroting mee heeft gevuld.”

“Op tal van domeinen staat de werknemer er in Vlaanderen vandaag niet goed voor. Steeds meer worden werknemers en hun arbeid herleid tot een middel dat in de visie van het beleid vooral ten dienste moet staan van de economie en de markt. Of het nu gaat om de toestand van de zorg, de kinderopvang of de klimaattransitie, steevast is de boodschap dat je maar individueel je plan moet trekken, harder je best moet doen en vooral niet moet rekenen op de overheid om je daarbij te ondersteunen. Want het geld is altijd zogezegd op, tot het gaat om de belangen van wie al veel heeft”, zo lezen we in het memorandum van het Vlaams ABVV.

Het Vlaams ABVV keek naar de partijprogramma’s, en vatte samen wat er op het spel staat op 9 juni op het vlak van wonen, werken en winkelkar.

Wonen: samen sterk of ieder voor zich?

Opvallend is de breuklijn tussen partijen die een ernstige aanpak van de woonmarkt willen, waarbij de overheid de markt terugdringt en speculatie tegengaat zoals Vooruit, PVDA en Groen, versus partijen die speculanten of marktwerking helemaal niet als een probleem zien zoals CD&V, Open VLD, N-VA en Vlaams Belang. Alleen linkse partijen willen de overheid een rol laten spelen om de prijzen te doen zakken.

N-VA en Vlaams Belang willen minder mensen recht geven op een sociale woning. Vooruit, Groen en PVDA hebben daarentegen ambitieuze doelstellingen voor meer sociale woningen. Zij willen huurders beschermen en de huurprijs begrenzen. CD&V, Open VLD en N-VA steunen vooral de verhuurders.

Bijna iedereen zet in op subsidies om burgers te helpen renoveren. Maar een echte collectieve aanpak die zorgen uit handen neemt en kosten voorschiet, vinden we bij Vooruit en PVDA. Voorstellen rond woonfiscaliteit zijn schaars, behalve bij Vooruit die naast lagere registratierechten ook huurinkomsten volwaardig willen belasten.

Werken: slaan we de aanval op meest kwetsbaren af?

Bij rechtse partijen en ook bij CD&V is de aandacht voor werkbaar werk schaars. Deze partijen willen vooral de opties van artsen beperken om iemand die door werkdruk uitvalt ziek te schrijven. Werkbaar werk, verminderen van werkdruk en formules om de loopbaan te onderbreken vinden we wel terug bij de linkse partijen.

“Wie van een uitkering moet leven, komt steeds meer in het vizier.”

Wie geen werk heeft of om welke reden dan ook van een uitkering moet leven, komt steeds meer in het vizier. Open VLD, N-VA, CD&V en Vlaams Belang willen strengere voorwaarden en een beperking van de werkloosheidsuitkering tot 2 of 4 jaar. Het N-VA voorstel om alle uitkeringen de hele legislatuur niet te indexeren en dus niet aan te passen aan stijgende prijzen spant de kroon: zij storten wie leeft van een uitkering in armoede.

Winkelkar: wordt kindergeld kind van de rekening?

Voor koopkracht liggen de belangrijkste hefbomen op het federale niveau. Maar op Vlaams niveau wordt wel beslist over het kindergeld of Groeipakket.

Groen, PVDA, en CD&V zetten in op een indexering en versterking van het Groeipakket. Vlaams Belang en N-VA willen allerlei voorwaarden opleggen waardoor minder mensen kindergeld krijgen. Open VLD past voor wijzigingen en Vooruit gaat voor een hervorming ten voordele van ouders met een lager inkomen. N-VA wil dat het OCMW beslag kan leggen op kindergeld en Vlaams Belang wil een kliklijn zodat burgers andere burgers kunnen aangeven als ze niet genoeg Nederlands kunnen, waarop ze dan een sanctie kunnen krijgen in het kindergeld.

Democratie: de strijd begint op 10 juni

De partijprogramma’s bij Vlaams Belang en N-VA zijn ronduit verontrustend: van aanvallen op de rechten van kwetsbare mensen in hun inkomen en het recht op een uitkering, tot een tweederangs burgerschap voor migranten. Sommige voorstellen sluiten groepen volledig uit van bepaalde rechten, hollen onze sociale zekerheid uit en splitsen ze op. Tussen Walen en Vlamingen en/of tussen wie hier geboren is en wie niet.

De onafhankelijkheid en de rol die het middenveld kan spelen wordt aangevallen door nieuwe uitsluitingsregels van subsidies als je kritisch bent. Vakbonden en ziekenfondsen worden lamgelegd: in financiering, in medebeheer en in recht van spreken.

Sommige buitensporige maatregelen gaan in tegen of flirten met de grenzen van de universele rechten van de mens: opsluiten van gezinnen met kinderen, woonstbetredingen, gezichtsherkenningstechnologie… Klap op de vuurpijl is het N-VA-voorstel om ‘aanzetten tot haat’ niet langer als strafbaar feit te erkennen.

Het Vlaams ABVV concludeert: “Ook na 9 juni zullen we werk hebben om een tegenmacht te vormen en ervoor te zorgen dat rechtvaardige keuzes worden gemaakt. Maar alles begint met hoe sterk linkse partijen uit het stemhokje komen en dus ook met jouw stem.”