We herinneren ons de jongeren die op straat kwamen om regeringen tot een doortastend klimaatbeleid te porren. Het is ondertussen vier jaar geleden.
We herinneren ons de overstromingen die een deel van Wallonië verwoestten en hele families in langdurige armoede stortten. Dat is ondertussen twee jaar geleden.
We herinneren ons de vele hectaren bos die in rook opgingen in Zuid-Europa en elders. De eindeloze hittegolven die rivieren drooglegden en op sommige plekken leidden tot rantsoenering van stromend water. Dat was vorige zomer. Maar ook de zomer daarvoor. En hoogstwaarschijnlijk ook volgende zomer.
We herinneren ons de recordhitte van 58,5°C die onlangs in Brazilië werd bereikt.
En terwijl we deze regels schrijven, staat de Westhoek onder water en bereiden de inwoners zich voor op steeds frequentere overstromingen.
De opwarming van de aarde gaat niet meer weg. Wij gaan de doorsnee consument geen schuldgevoel aanpraten omwille van de ecologische voetafdruk van wat die koopt of verbruikt, ook al kunnen we als individu een positieve impact hebben.
“We willen gerust het licht uit doen, maar je moet ons niet voor de gek houden”, zo lazen we vorig jaar op een pancarte tijdens een betoging. De échte oplossingen voor de klimaatproblematiek zijn immers elders te vinden dan in persoonlijke consumptie. Bijvoorbeeld aan de top van industrieën en bedrijven die weliswaar winst genereren, maar weigeren hun energie-intensieve, CO2-uitstotende productie- en bedrijfsmethoden ter discussie te stellen. Of ze het nu leuk vinden of niet, sneller dan verwacht zullen ze zich moeten aanpassen.
Deze economische activiteit is ook onze realiteit, als werknemer en als vakbond, als sociale gesprekspartner. Ook op dat vlak moeten wij onze rol opnemen.
Taboes moeten sneuvelen
Een VN-rapport stelt dat als al het beleid dat regeringen hebben aangenomen om de opwarming van de aarde tegen te gaan naar behoren was uitgevoerd, de uitstoot van broeikasgassen tussen 2019 en 2030 met 2% zou dalen. Dit in tegenstelling tot de doelstelling van 43% die door wetenschappers wordt aanbevolen.
“Laat ons het fatsoen tonen om geen onrechtvaardige
energie-inspanningen op te leggen aan zij die er vandaag
al niet in slagen hun huis te verwarmen of hun winkelkar te betalen.”
Op de federale conferentie voor een rechtvaardige transitie (8-9 november) drukte het ABVV duidelijk zijn wil uit om sector per sector te onderhandelen over de radicale veranderingen die nodig zijn om de economische activiteit op een sociaal verantwoorde manier koolstofvrij te maken. Taboes moeten verdwijnen, en wij vakbonden zijn bereid om daarover te onderhandelen: duurzame mobiliteit, scholing van werknemers in bedreigde jobs, belastingen verschuiven naar milieubelastende activiteiten, overheidssteun aan fossiele investeringen aan banden leggen, vergunningen om onbeperkt te vervuilen voor de industrie intrekken, enzovoort.
De kaarten moeten herschud worden. Alle kaarten. Maar voorlopig kijken werkgevers de andere kant op en weigeren ze om deze kwesties aan te pakken in het sociaal overleg. Het VBO roept op tot ‘een milieupauze’. Dit is onaanvaardbaar.
Einde van de wereld of einde van de maand?
Laat ons het fatsoen tonen om geen onrechtvaardige energie-inspanningen op te leggen aan zij die er vandaag al niet in slagen hun huis te verwarmen of hun winkelkar te betalen. In België, waar bedrijven historisch hoge winstmarges optekenen, zullen de vakbonden het rechtmatige deel van de werknemers blijven opeisen. Betekent dit dat we dinosaurussen zijn die de ernst van de klimaatverandering niet inzien? Nee! Maar, nogmaals, je “moet ons niet voor de gek houden.”
Zijn we bekommerd over het einde van de wereld of over een beter einde van de maand? Allebei natuurlijk! Beide moeten deel uitmaken van onze sociale strijd. We roepen dus op om op 3 december massaal deel te nemen aan de klimaatmars in Brussel.
Daarna zien we jullie graag terug op 12 december voor de Europese betoging tegen het bezuinigingsbeleid, ook in Brussel. Omdat een rechtvaardige transitie cruciale en solide overheidsinvesteringen vereist. In openbaar vervoer, in hernieuwbare energie, in woningisolatie, in onderwijs, in beroepsopleiding en omscholing voor de beroepen van de toekomst … Een budgettair bezuinigingsplan opleggen aan de Europese lidstaten zou volledig in tegenspraak zijn met de sociale noden en met de klimaatnoodtoestand. De ecologische overgang zal sociaal zijn of zal niet zijn. Politici moeten daar ernstig werk van maken. Werkgevers ook.
