ABVV-topvrouw Miranda Ulens spreekt zich helder uit vlak voor de cruciale verkiezingen. “Stem progressief”, roept ze op. “We zien dat progressieve partijen met programma’s komen die soms dichtbij de eisen van onze organisatie komen. We roepen mensen op om te stemmen voor partijen die de welvaart in ons land eerlijker zullen verdelen, die beleid willen voeren waarbij niemand uit de boot valt.”

ABVV voert met ‘Socialer, sterker’ een duidelijke politieke campagne. Waarom?

Miranda: “We bevinden ons als vakbond niet op een eiland, we staan midden de samenleving. We tellen anderhalf miljoen leden, zij moeten weten dat hun stem belangrijk is en dat ze heel goed moeten nadenken aan wie ze die geven. Willen we dat die politici aan zet zijn die een sterke herverdeling van de welvaart en sociale rechtvaardigheid net zoals ons heel belangrijk vinden, dan moeten we de mensen overtuigen dat zij beter aan hun toekomst kunnen bouwen. Politici die publieke middelen beheren en daarin keuzes maken, daarvoor worden ze tenslotte verkozen, moeten beleid voeren opdat iedereen erop vooruit gaat, en niet één bepaalde groep in de samenleving.”

Is dit een boodschap aan links?

“Linkse partijen komen met een programma dicht bij onze eisen. We verwachten, als ze aan zet zijn, dat ze in het regeerakkoord programmapunten opnemen waarmee vooruitgang kan worden geboekt voor de burgers. Onze eis voor een minimumpensioen van 1500 euro is de vorige keer meegenomen. Nu verwachten we dat de linkse partijen onze eis om de loonnormwet te herzien, zodat wij collectief kunnen onderhandelen over lonen, meenemen binnen een coalitie.”

De loonnormwet moet hervormd worden?

“Ja. Er moet een rechtmatig deel terugvloeien naar de mensen. Tijdens de Covid-crisis applaudisseerde iedereen voor alle helden die bleven werken. Maar het is hún aandeel welvaart dat is afgenomen terwijl er steeds een groter deel gaat naar kapitaal, winsten en aandeelhouders. Lonen en sociale uitkeringen stegen tussen 1996 en 2017 met 98 procent. Dividenden voor aandeelhouders met 216 procent. Dat klopt toch niet? Daarbij komt dat Belgische bedrijven elk jaar zo’n tien miljard aan loonsubsidies opstrijken.”

“De index is cruciaal. Het is geen loonsverhoging. Het is een systeem waardoor mensen niet in de armoede worden geduwd als de prijzen stijgen”

“Open Vld, CD&V en N-VA maakten een striktere wettelijke loonnorm, mét de steun van Vlaams Belang: welvaart eerlijker verdelen is duidelijk geen prioriteit voor deze partijen. Sinds 2017 worden wij door hen verhinderd om collectieve loonsverhogingen te onderhandelen. Wij willen echt wel dat de mensen betere lonen krijgen. Wij eisen het recht terug op om collectieve loononderhandelingen te kunnen voeren.”

Het leven is duur. Toch stellen partijen als Open Vld en N-VA de automatische indexering in vraag. Hoe kijk je daarnaar?

“De index is cruciaal. Het is geen loonsverhoging. Het is een systeem waardoor mensen niet in de armoede worden geduwd als de prijzen stijgen. Het is niet 100 procent maar zorgt ervoor dat mensen toch nog ongeveer dezelfde winkelkar kunnen kopen als ze vroeger deden. Eén van de eerste maatregelen die die vorige federale regering nam, de rechtse regering met N-VA, Open Vld en CD& V, was een indexering overslaan, een indexsprong. Die twee procent brutoloon ben je voor altijd kwijt. Die achterstand in koopkracht blijf je altijd meeslepen. Van de index, voor lonen én uitkeringen, moeten ze afblijven.”

Er was wel wat te doen rond uitkeringen en lonen. ‘Werken moet meer lonen’, horen we dan.

“Dan moet je de loonblokkering opheffen, hé. Wat men doet is met het vingertje wijzen, niet-werkenden, die profiteren van uitkeringen, zeggen ze. Maar wie zijn dat? Mensen die met pensioen zijn, na vele jaren werken. Mensen die nu niet het geluk hebben om een job te hebben. Mensen die het ongeluk hebben ziek te zijn. Zijn zij te veel ‘op hun gemak’ met de uitkeringen? Niemand wil langdurig ziek zijn. Mensen wil terug gezond naar het werk kunnen gaan. Zonder job zitten is veel nadeliger dan een job hebben. Het minimumloon gaat in stijgende lijn tot bijna 2.000 euro, dankzij onze onderhandeling. Maar dat is het minimum, in bedrijven heb je ook hogere lonen. Als je het verschil bekijkt, ligt toch sowieso tussen de 300 en 700 euro. Dan zeg ik: als je het verschil maakt met het loon, dan is het loon te laag. Mensen die het moeilijk hebben gaan we niet nog meer in de miserie duwen.”

Bovenop de onzekerheid, horen mensen ook doemberichten over begrotingstekorten en bezuinigingsregels van Europa, welvaart die op de helling staat … wat moet er gebeuren?

“Je vergeet nog ‘We gaan snijden in de pensioenen en gezondheidszorg’. Maar die hebben onze maatschappij wel gered tijdens de crisis. Er is veel geïnvesteerd én in de bedrijven, dat ze niet failliet gingen tijdens de Covid-crisis en de energiecrisis, én in de mensen, door bijvoorbeeld de btw naar zes procent te verlagen. Dat vraagt geld. Op het ogenblik dat we nog rentelasten aan het betalen zijn op hoge schulden van in de jaren ’80. Dan is het toch niet de burger die het gelag moet betalen? Als een burger mag kiezen denk ik dat die liever zijn bussen op tijd ziet rijden en deftig betaalde leerkrachten voor de klas ziet staan dan dat die een begroting in evenwicht wil. Die burger wil een plek in de kinderopvang, een uitkering bij ziekte, een deftig pensioen. Iedereen rekent op politie, brandweer en op mensen die de straten schoonmaken. En dus is daar geld voor nodig.”

“Ik wil ook graag gezonde overheidsfinanciën. Maar de weg ernaartoe is belangrijk. Door te investeren, koopkracht aan te wakkeren en groei aan te moedigen. In Griekenland hebben we gezien wat de broeksriempolitiek de doorsnee gezinnen oplevert en het is niet fraai om te zien. Laat ons kijken naar nieuwe inkomsten. Je mag een extra inspanning vragen van wie er warmpjes bij zit. Het is tijd voor een vermogensbelasting en -kadaster, zodat je kunt zien waar er nog veel vet op de soep drijft. En iemand met een heel hoog vermogen die één procent meer bijdraagt, die zal dat echt wel minder voelen dan iemand die nu al niet kan rondkomen. Ook huurinkomsten en meerwaarden op aandelen zouden belast moeten worden. Een euro is een euro.”

Hoe kijk jij naar de peilingen waarin extreemrechts hoog scoort?

“Vlaams Belang staat haaks op onze waarden en normen en we raden dan ook iedereen af om voor die partij te stemmen. Kijk naar wat die partij doet, naar het stemgedrag, in plaats van de beloftes en holle slogans. Europees minimumloon? Daar stemmen ze tegen. Eerlijke bijdragen van de sterkste schouders? Dat hoeft niet voor het VB. Die partij keurde de verstrengde loonnormwet mee goed. Toen de pensioenleeftijd naar omhoog werd gestemd, was een groot deel van hun fractie spoorloos verdwenen.”

“Politici die mensen in hokjes opdelen, daar winnen we niks mee”

“Extreemrechts staat voor verharding, minder vrouwenrechten, minderheden worden tweederangsburgers, holebi’s idem. Extreemrechts sluit mensen uit. Vakbondsmensen, mensen met een andere origine of seksuele geaardheid moeten ze niet hebben.”

“Politici die mensen in hokjes opdelen, daar winnen we niks mee. Te dik? Geen gezondheidszorg. Handicap? Te weinig winst. Kleurtje? Geen gelijke kansen. Dat willen mensen toch niet. Mensen willen rechten en kansen. Zekerheid over de toekomst. En daar moeten we aan blijven werken. Ik hoop dat mensen kiezen voor zo’n project waarbij je kan groeien.”