Chris Smalls, ooit een rapper en later een bescheiden magazijnmedewerker, groeide uit tot voorzitter van de eerste door Amazon erkende vakbond in de Verenigde Staten. Zijn verhaal is een inspirerend symbool van vastberadenheid en solidariteit tegen een schijnbaar onoverwinnelijke kracht.

Inmiddels klinkt zijn naam als een klok, prijkt hij op de lijst van de 100 meest invloedrijke personen van TIME Magazine. “Slechts drie jaar geleden kende niemand mijn naam,” merkt hij op. In maart 2020 ontketende Smalls in het Amazon-distributiecentrum JFK8 op Staten Island, New York, een stakingsbeweging als reactie tegen het Covid-beleid van Amazon. Nog diezelfde dag werd hij ontslagen. Vandaag, op 35-jarige leeftijd, staat Christian “Chris” Smalls aan het roer van de allereerste door Amazon erkende vakbond, de ALU (Amazon Labor Union). Hij is uitgegroeid tot een symbool van de Amerikaanse arbeidersbeweging, die erin slaagde de reus te laten buigen, ondanks een uiterst vijandige context.

De Nieuwe Werker sprak met Christian Smalls. Hij was in België voor Manifiesta en bracht een bezoekje aan het ABVV.

Van rap naar vakbondswerk

Deze man heeft een opvallende verschijning, ver verwijderd van het stereotype vakbondsleider. Hij omarmt zijn eigen stijl, geïnspireerd door de hip-hop cultuur. Chris Smalls begon ooit als rapper voordat hij in 2015 bij Amazon aan de slag ging als logistiek medewerker.

Later klom hij op tot assistent-manager in verschillende distributiecentra en uiteindelijk in het immense JFK8-warehouse. Dit gigantische complex biedt werk aan maar liefst 8.300 mensen, voornamelijk vrouwen, mensen van kleur en immigranten, met velen als alleenstaande moeders.

Amazon is berucht om het hoge personeelsverloop. Ontslagen zijn er dagelijkse kost. Vakbonden lust Amazon niet.

Covid als startpunt

Covid-19 veranderde vanaf maart 2020 overal de situatie, zowel thuis als op het werk. Terwijl Amazon officieel beweerde zieke werknemers naar huis te sturen, bleven ze in werkelijkheid aan het werk.

Chris Smalls pleitte voor een tijdelijke sluiting van het distributiecentrum, en voor bijkomende veiligheidsmaatregelen. Dit was niet naar de zin van de directie. “Ik mocht mijn medewerkers niet vertellen dat sommige collega’s kwamen werken terwijl ze positief getest hadden op Covid”, vertelt hij. Hij protesteerde en organiseerde een werkonderbreking in het magazijn, met als gevolg dat hij nog diezelfde dag werd ontslagen. Per telefoon. Dit was het begin van een beweging waarbij werknemers hun krachten bundelden, zich organiseerden in het “Congress of Essential Workers” (een associatie van essentiële werknemers). Die zou later evolueren tot de ‘Amazon Labor Union’ (ALU).

Smalls wijst op de zware tol die de pandemie eiste van essentiële werknemers in de Verenigde Staten, waarbij velen hun baan verloren. Hoewel er protesten en demonstraties waren, bleef een gepaste reactie uit. “De politieke focus lag voornamelijk op economie, en er werd aangedrongen op werkhervatting.”

Voor Smalls was zijn ontslag bij Amazon een keerpunt: hij wilde voorkomen dat anderen hetzelfde lot zouden ondergaan. Het oprichten van een vakbond was de enige manier om bescherming te bieden aan werknemers. Samen met zijn ‘Congres van Essentiële Werknemers’ trok hij het hele land door om werknemers te steunen en bewust te maken van de situatie bij Amazon. Een soortgelijke poging tot vakbondsactie vond plaats in het distributiecentrum van Bessemer, Alabama, maar deze was uiteindelijk niet succesvol vanwege angst voor repercussies onder de werknemers. De vakbondsvonk wist voorlopig het vuur nog niet aan te wakkeren. Amazon haalt zijn slag thuis.

Uiterst agressief beleid

Traditionele vakbonden vinden geen ingang bij Amazon. “Vakbonden van buitenaf kregen gewoon geen voet tussen de deur”, zegt Smalls. Hij en zijn collega’s besluiten de koe bij de horens te vatten en het personeel van JFK8 op de werkvloer te organiseren, persoon per persoon. “We verzamelden buiten het bedrijf, bij de bushalte, de enige openbare plek in de buurt. We stonden daar dag en nacht, bij weer en wind, zo’n 300 dagen. We wilden het vertrouwen winnen van alle werknemer die voorbijkwamen.”

Een vakbond voor en door werknemers ontstond binnen de muren van het distributiecentrum. Dit bleek een behoorlijke uitdaging. Amazon ontsloeg werknemers bij de vleet en gaat tot het uiterste om vakbondswerk onmogelijk te maken, het zogenaamde ‘union busting’.

Vertrouwen

Chris Smalls benadrukt het belang van een sterke band tussen vakbond en leden. Hij gelooft dat informele ontmoetingen, zoals een drankje of een barbecue, effectiever zijn dan officiële toespraken.

“Het is van cruciaal belang om niet saai te worden, zodat werknemers geïnteresseerd blijven in wat we te zeggen hebben. We benaderen hen niet met onze radicale ideeën, maar met vriendschap. We moeten mensen als mensen begrijpen. Wie zijn ze, wat is hun achtergrond, en die van hun familie? Wat zijn hun zorgen? Een vakbond opstarten is een langdurige strijd, gebaseerd op vertrouwen.”

Chris Smalls benadrukt dat hij strijdt tegen de praktijken van Amazon, “tegen Jeff Bezos,” maar ook “voor de werknemers.” Deze positie is herkenbaar voor veel vakbondsleden. Amazon, samen met andere bedrijven, vertegenwoordigt zowat alles waar de vakbeweging dagelijks tegen strijdt, met tijdelijke contracten, repressief beleid en slechte werkomstandigheden.

Alle Amazon-werknemers verdienen bescherming. “In de afgelopen tien jaar heeft Amazon de manier van winkelen veranderd. Mensen gaven hun geld vroeger uit in hun eigen gemeenschap, bij lokale winkels … Tegenwoordig domineert Amazon de markt en heeft het die kleine bedrijven weggevaagd. We moeten stoppen met ons geld naar één persoon te sturen, zodat hij naar de ruimte kan gaan of een miljoenjacht kan kopen. We moeten weer in onze gemeenschappen investeren. Dit is een vorm van bewustwording die de vakbond moet bevorderen.”

Imago

“We werken voor dit bedrijf, we genereren rijkdom voor dit bedrijf. En als het niet bereid is om de werkomstandigheden en lonen te bieden die we vragen, dan zullen we het niet langer laten draaien. We zullen staken en protesteren. Maar we zeggen ook tegen mensen om hun boodschappen elders te doen. Lokaal. Voor Amazon is dit een druppel op een gloeiende plaat.”

“Maar het bedrijf is absoluut bezorgd om zijn imago, meer dan wat dan ook. Het logo is een glimlach: Amazon wil een positief beeld uitstralen. Ons beste wapen is om die geloofwaardigheid aan te tasten. Door mensen de realiteit van de distributiecentra te laten zien. Mensen die gewond raken, die sterven. Zodat iedereen kan zeggen: ‘daar ga ik geen boodschappen doen totdat de werkomstandigheden beter zijn voor de werknemers.’ We willen jobs, we willen werken. Dat is niet het probleem. Maar het systeem dat Amazon heeft opgezet maakt de baan moeilijk. Wat we willen is ons rechtmatige deel. En ik denk dat iedereen het daarmee eens kan zijn.”