Dit is een ander verhaal van ongelijkheid. De pandemie woog extra zwaar voor vrouwen, die de zorg voor kinderen, het huishouden, thuisonderwijs en werk moesten zien te combineren, soms in de frontlinie, soms telewerkend. Het is weinig verrassend dat dit gevolgen heeft voor de geestelijke gezondheid.

“De toename van onbetaald zorgwerk en telewerken zette het evenwicht tussen werk en privéleven en de geestelijke gezondheid van vrouwen onder druk.” Dat zegt het Europees Parlement in een artikel van maart 2022, op basis van een reeks statistieken. Het zal geen verbazing wekken dat uit de analyse van Eurostat blijkt dat telewerken – hoewel het enkele voordelen biedt in termen van flexibiliteit en verplaatsingen – vaak leidt tot zwaardere werkdagen en langere werktijden.

Jongleren

De grens tussen werkplek en thuis is verdwenen, evenals die tussen privé- en beroepsleven. Dit was met name het geval tijdens de piekmomenten van corona, waarbij de lockdowns, quarantaine, schoolsluitingen en verplicht telewerk zich opstapelden.

Veel vrouwen moesten jongleren met hun baan, thuisonderwijs, zorg en hun eigen gezondheid. “Tijdens de lockdown vervaagde de grens tussen privé- en beroepsleven en namen de huishoudelijke taken toe. Vandaag zijn het nog steeds vrouwen die de meeste onbetaalde zorgtaken verrichten, zoals de zorg voor kinderen of oudere familieleden,” vervolgt het Europees Parlement in zijn analyse. “De coronacrisis heeft de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen op dit gebied waarschijnlijk nog vergroot en de moeilijkheid om werk en privéleven te combineren heeft een verwoestend effect gehad op de geestelijke gezondheid van veel vrouwen.”

Angst

Volgens een studie in opdracht van de Commissie vrouwenrechten en gendergelijkheid van het Europees Parlement hebben de crisis en de daaruit voortvloeiende druk een ernstig effect gehad op het welzijn van vrouwen. Meer vrouwen geven aan last te hebben van angst als gevolg van Covid-19. Vrouwen geven aan meer bezorgd te zijn en zich meer zorgen te maken over hun gezin en welzijn, en over hun financiën. Dit geldt nog meer voor mensen met jonge kinderen.

Eurobarometer

Ter gelegenheid van de Internationale Dag van de Rechten van de Vrouw op 8 maart gaf het Europees Parlement opdracht tot een enquête onder Europese vrouwen om na te gaan welke gevolgen de pandemie op hun leven heeft gehad. 27.000 vrouwen werden ondervraagd, waaronder ruim duizend in België.

Hier zijn de resultaten in een paar cijfers, gepubliceerd in maart 2022:

• In de EU vindt 77% van de vrouwen dat de pandemie heeft geleid tot een toename van fysiek en emotioneel geweld tegen vrouwen in hun land, variërend van 47% in Hongarije tot 93% in Griekenland. In België is dat 70%.
• 38% van de respondenten zegt dat de pandemie een negatief effect heeft gehad op het inkomen van vrouwen, alsook op hun evenwicht tussen werk en privéleven (44%) en op de tijd die zij aan betaald werk besteden (21%).
• De geestelijke gezondheid van vrouwen werd sterk aangetast door pandemiegerelateerde beperkingen zoals lockdowns en avondklokken (41% in de hele EU) en beperkingen van sociale contacten (38%).

Taakverdeling

De coronasituatie lijkt vandaag te verbeteren, maart de ongelijkheid tussen vrouwen en mannen blijft reëel. Huishoudelijke taken, zorgarbeid, in combinatie met lager betaalde beroepen en sectoren, blijven vrouwen hinderen en ondermijnen gendergelijkheid.

Eén van de oplossingen? Een gelijke verdeling van huishoudelijke taken en de zorg voor kinderen en zieke naasten. Dit kan gebeuren door geboorteverlof verplicht te maken voor beide ouders. Voor- en naschoolse opvang zijn ook hefbomen voor de ondersteuning in het ouderschap. Enerzijds bevordert het de toegang tot de arbeidsmarkt en dus tot inkomen, vooral voor moeders, en anderzijds helpt het de ouders om werk en privé te combineren. Deze voorzieningen moeten toegankelijker worden gemaakt wat betreft beschikbare plaatsen, kostprijs en openingstijden.