De vakbonden voeren met een actie in Brussel de druk op. Met bijna 20.000 eisen ze van de regeringen in ons land meer concrete maatregelen opdat de mensen vandaag het hoofd boven water kunnen houden.

De vakbonden, met op kop de socialistische vakbond ABVV, voeren al jaren strijd voor meer koopkracht. De lonen hinken achterop ten opzichte van de beloning voor aandeelhouders groot en klein. Al decennialang krijgen werknemers een steeds kleiner deeltje van de welvaartskoek die ze produceren. Door de strenge loonnormwet hebben vakbonden zo goed als geen onderhandelingsruimte meer om te gaan voor échte loonsverhogingen, zelfs niet in sectoren die vandaag uitzonderlijk goed boeren.

“Voor veel mensen is het moeilijk,” zegt Rose d’Hondt, delegee bij RailRest, het bedrijf dat de catering verzorgt voor de Thalystreinen, “maar voor sommigen is het nog extra moeilijk. Ik denk in de eerste plaats aan de alleenstaanden. Ik ben zelf alleenstaande mama geweest, lang geleden. Toen was het al moeilijk. Veel mensen denken dat school gratis is, maar dat is het absoluut niet. Kinderen hebben veel nodig, materiaal, schoolreizen … Het is dan heel moeilijk om als ouder te zeggen: sorry dat kan nu even niet.”

Crisis op crisis

De werknemers zien hun lonen al jaren onveranderd en vandaag komen daar nog een ongeziene inflatiecrisis en energiecrisis bovenop.

De potjes koken over. Het vat is af. De mensen zitten op hun tandvlees.

De inflatie klokte vorige maand af op een stuitende 9,94%. Concreet wil dit zeggen dat een korf aan producten (de fameuze winkelkar) en diensten (van kappersbezoek tot mobiel internet) in augustus 2022 bijna 10% duurder is dan in augustus vorig jaar. Voor een (half)volle winkelkar die in augustus vorig jaar 100 euro kostte, betaal je vandaag net geen 110 euro.

Voor een stuk is de stijgende levensduurte een gevolg van de stijgende vraag naar producten en diensten. Tijdens de coronacrisis zagen we de economische activiteit zwaar onderuitgaan. Die activiteit kwam na de pandemie weer hard op gang waardoor de vraag plots heel sterk toenam. Een gevolg daarvan is schaarste van bepaalde grondstoffen en producten, wat op zijn beurt leidt tot hogere prijzen.

Energieprijs door het dak

Eén van de drijvende krachten achter de inflatie zijn de stijgende energieprijzen. Terwijl we aan het begin van de coronacrisis nog een liter benzine op de kop konden tikken voor minder dan één euro, zien we de energie- en brandstofkosten vandaag door het dak gaan.

Vooral de gasprijs tart vandaag elke verbeelding. Een deel van de oorzaak ligt bij de aantrekkende vraag naar energie, vooral vanuit Azië, een ander deel bij de oorlog in Oekraïne en de bijbehorende wereldwijde economische oorlogsvoering.

Aangezien Europa voor een groot deel van de elektriciteitsproductie afhankelijk is van gas, én aangezien de met gas opgewekte elektriciteit bepalend is voor de marktprijs van goedkopere energie zoals wind- en zonne-energie, betalen we hiervoor allemaal de prijs.

Index

“Ja maar, de index zet ons toch uit de wind”, zo horen we wel eens. Dat klopt voor een deel. De automatische indexering van lonen en uitkeringen is een eerste en onmisbare bescherming van de koopkracht.

Veel werknemers hebben dit jaar nog geen enkele indexering op hun loonbriefje gemerkt en moeten nog wachten tot januari volgend jaar. Ondertussen zijn ze wel al maanden aan het afzien door stijgende facturen. Andere werknemers – zo’n 140.000 in ons land – kennen in hun sector helemaal geen automatische loonindexering.

“De index is vandaag onvoldoende om de koopkracht te beschermen”, zegt Miranda Ulens, algemeen secretaris van het ABVV. “We zijn vandaag met bijna 20.000 in Brussel. Dit signaal is onmiskenbaar. De frustratie bij de mensen is zo groot. Wij eisen concrete maatregelen.”

“Na de financiële crisis gingen ze de speculatie van het casinokapitalisme aan banden leggen, maar er gebeurde weinig. Tijdens de coronacrisis was er veel applaus voor werknemers die de maatschappij draaiende hielden, maar het leverde hen weinig concreets op. En nu slaat een energiecrisis ongezien hard om zich heen en is het weer de werkende klasse die de rekening gepresenteerd krijgt? De maat is vol!”

De vakbonden eisen concrete maatregelen van alle regeringen om het leed van de energiefactuur voor de gezinnen te verlichten: de Vlaamse, Waalse, Brusselse, federale. Ook Europa moet volgens het ABVV in actie schieten, want een structurele oplossing voor deze crisis zal enkel internationaal gevonden kunnen worden.