De loonkloof tussen mannen en vrouwen tijdens de loopbaan leidt onvermijdelijk tot een nog grotere pensioenkloof.

65-plussers lopen een hoger risico op armoede dan de andere leeftijdsgroepen. Voor heel België ligt dat op 15 procent. Dat is niet verwonderlijk, aangezien de pensioenen in ons land bij de laagste in Europa zijn.

De lagere lonen van vrouwen tijdens hun loopbaan leiden onvermijdelijk tot een pensioenkloof. Dit maakt het armoederisico bij vrouwen boven de 65 nog schrijnender dan bij mannen. Vrouwelijke gepensioneerden ontvangen gemiddeld zo’n 1.077 euro bruto per maand.

Volledige loopbaan

Onder druk van de vakbond werd beslist dat het minimumpensioen voor een volledige loopbaan wordt verhoogd tot 1.500 euro netto per maand. Helaas zullen veel vrouwen hier niet van genieten omdat zij geen loopbaan van 45 jaar kunnen voorleggen.

Uit cijfers van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) blijkt dat de pensioenkloof doorheen Europa zo’n 25 procent bedraagt. Dat is een heel pak meer dan de loonkloof v/m die in heel Europa op gemiddeld 13 procent ligt. Stel dat een man het gemiddeld moet stellen met een pensioen van 1.500 euro per maand, dan zou dat voor een vrouw slechts 1.125 euro zijn.

Spaarpot

In absolute cijfers is het gecumuleerd verlies voor vrouwen behoorlijk schokkend. Als vrouwelijke werknemers het misgelopen loon elk jaar zouden kunnen investeren in een veilig fonds dat een bescheiden rendement van jaarlijks 1 procent oplevert, dan zouden ze gemiddeld (EU-cijfers) ruim 45.000 euro aan spaarpot hebben opgebouwd voor wanneer ze met pensioen gaan.

Wat doen we eraan?

• Onze samenleving moet opnieuw worden ingericht zodat vrouwen toegang krijgen tot andere functies en beroepen. De genderdimensie in het onderwijs is zeer belangrijk. Jonge meisjes moeten van dezelfde dingen kunnen dromen als kleine jongens, en dit moet opgebouwd worden vanaf de jongste leeftijd. Ook vrouwen moeten naar beroepen met degelijke verloning geleid worden. Mannen moeten meer kansen krijgen om hun werktijd te verminderen om voor kinderen of ouders te zorgen.
• De pensioenen van vrouwen zijn aan een grondige opwaardering toe. De pensioenleeftijd moet omlaag naar 65 jaar, en het aantal dienstjaren dat in aanmerking wordt genomen voor de berekening van het pensioen moet worden teruggebracht tot 40. Bij de berekening van het pensioen moet ook rekening worden gehouden met de hindernissen en discriminatie waarmee vrouwen op de arbeidsmarkt te maken krijgen.
• De essentiële beroepen – waarin vrouwen oververtegenwoordigd zijn – moeten hogere lonen, betere arbeidsvoorwaarden en haalbare loopbanen krijgen. Het minimumloon moet worden opgetrokken tot 14 euro bruto per uur of 2.300 euro bruto per maand. Voor het ABVV is dit het minimum om waardig te kunnen leven! Nochtans liggen in deze essentiële sectoren de meeste sectorale minimumlonen onder dit bedrag.
• Wij pleiten voor een gelijke verdeling van het huishoudelijk werk en de zorg voor kinderen en zorgbehoevenden. Dit zou kunnen gebeuren door een verplicht en uitgebreid geboorteverlof voor vaders.
• Vaderschapsverlof is een instrument voor de gelijkheid van de ouders. Dit gaat hand in hand met professionele gelijkheid. Eén man op de tien heeft nog altijd moeite om dit verlof op te nemen, waarvan ongeveer de helft door de houding van de werkgever. Dit verlof wettelijk verplicht maken en uitbreiden zou een mentaliteitsverandering en een echte sociale vooruitgang betekenen.
• Ouderschapsverlof, dat nog steeds overwegend door vrouwen wordt opgenomen, moet beter worden gepromoot bij vaders. Het moet worden uitgebreid tot verschillende categorieën werknemers, flexibeler worden gemaakt en beter betaald.