Een delegee van ABVV Horval nam het woord over wat Europa kan doen om de werkomstandigheden van huishoudwerksters te verbeteren.

// een bijdrage van ABVV Horval

Op 9 oktober werd er op initiatief van twee Europese parlementsleden van de fractie van de Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten (S&D) en The Left (GUE/NGL) een ontmoeting georganiseerd rond het thema “Wat kan de Europese Unie (EU) doen om de voorwaarden van de huishoudwerkers te verbeteren?” Voor deze gelegenheid kwam Nancy Anselin, delegee voor ABVV Horval Dienstencheques, getuigen over haar ervaring als huishoudwerkster – een beroep dat ze al 17 jaar uitoefent – en de voornaamste problemen die blijven bestaan.

Informeel maar essentieel

De EU telt ongeveer 9,5 miljoen werknemers “voor persoonlijke en huishoudelijke diensten”, wat ongeveer 5% van de totale werkgelegenheid is van de 27 EU-landen. Onder hen werkt minstens één derde in het zwart. Dat wil zeggen: geen erkenning, geen toegang tot werknemersrechten. In deze sector zijn vrouwen ruimschoots in de meerderheid (90%) en velen van hen zijn illegaal.

De huishoudwerksters spelen een essentiële rol in de maatschappij. Dankzij hun werk kunnen anderen werk en privé met elkaar combineren. Toch worden ze niet naar waarde erkend of vergoed. Erger nog, door het eenzame karakter van dit beroep worden sommige werkneemsters het slachtoffer van seksuele intimidatie of geweld. De veiligheid op het werk is een van de voornaamste punten die delegee Nancy Anselin naar voren schoof.

“De werkgever zondert ons af, we zijn alleen in de huizen. Op onze eerste dag bij de klant, is er niemand van het bedrijf dat ons tewerkstelt het huis gaan bezoeken om er zeker van te zijn dat er geen probleem is, of om het materiaal, de producten, de staat van het huis, het aantal uit te voeren taken in verhouding tot de gevraagde arbeidstijd te controleren. Het is nochtans een werkplek. Sommigen zeggen dat het privé is, maar zodra je een huishoudwerkster aanvaardt en er een contract wordt getekend met een werkgever, wordt het huis dan geen werkplek?”

Controle

Het gebrek aan controles door de werkgevers bij de klant thuis is één van de voornaamste inbreuken die werd vastgesteld bij de inspectiecampagne van de arbeidsinspectie en de FOD Werkgelegenheid in de sector van de dienstencheques in België in 2022. Ter herinnering: van de 175 inspectiebezoeken werden er 159 waarschuwingen gegeven. Gebrek aan controle, gebrek aan risicoanalyse, maar ook gebrek aan een degelijk toezicht op de gezondheid.

De gezondheid van de huishoudwerksters is het andere punt dat de delegee van ABVV Horval aanhaalde. “Mensen vallen omdat de vloer nat is, ze moeten gevaarlijke producten gebruiken, ze krijgen te maken met allergische reacties of huidproblemen … Doktersbezoeken zijn niet verplicht, dus het is onmogelijk om aan te tonen dat onze peesontstekingen en andere spiergewrichtsproblemen en -pijnen verband houden met repetitieve bewegingen. Als onze problemen erkend worden als beroepsziekte dan zou de behandeling gedekt kunnen worden. We gaan elke dag werken terwijl onze gezondheid erop achteruitgaat.”

Internationaal probleem

De getuigenis van Nancy is uiteraard geen alleenstaand geval. Miljoenen huishoudwerkers maken hetzelfde mee in heel Europa. Daarom vragen de parlementsleden van de fractie GUE/NGL en S&D binnen het Europees Parlement – co-organisatoren van deze ontmoeting – Marc Botenga en Milan Brglez aan de Europese instellingen om meer te doen, om druk uit te oefenen op de lidstaten zodat ze concreet actie ondernemen.

“Het moment is aangebroken om hun moeilijke voorwaarden aan te pakken met doelgerichte acties, zowel op Europees als op nationaal niveau. Huishoudwerkers verdienen het om ten volle erkend, gewaardeerd en geprofessionaliseerd te worden, wat ook een vraag is van het Europees Parlement in de resolutie van 5 juli 2022 (‘Naar gemeenschappelijke Europese maatregelen op het gebied van zorg’).”

De parlementsleden verbonden zich ertoe om nog voor het einde van deze legislatuur een aantal maatregelen in te voeren die snel toegepast kunnen worden. ABVV Horval volgt het op de voet.