Delhaize kondigde begin maart aan om de 128 winkels in eigen beheer te gaan franchiseren. Dit betekent dat ze zouden overgenomen worden door een zelfstandig uitbater. De 9.000 betrokken werknemers worden dan naar een paritair comité overgeheveld waar de loon-en arbeidsvoorwaarden slechter zijn én er weinig tot geen vakbondsvertegenwoordiging is. We kunnen deze beslissing niet aanvaarden, niet voor de werknemers van Delhaize maar ook niet in het belang van de sector.

// een bijdrage van BBTK

Meer winst, ten koste van de werknemers

Delhaize is geen bedrijf in moeilijkheden dat verlies maakt. Integendeel, door de sterke resultaten het voorbije jaar werd het loon van de CEO van Ahold-Delhaize trouwens onlangs verhoogd tot 6,519 miljoen euro (tegenover 5,7 miljoen euro het jaar daarvoor). Waarom willen ze dan franchiseren?

Volgens Delhaize kennen hun winkels in eigen beheer 1,1% verlies aan groei, terwijl de zelfstandige winkels een positieve groei van 3,5% kennen. Eigenlijk is dat appelen met peren vergelijken. Het is trouwens zo dat 25% van de gefranchiseerde winkels in moeilijkheden zit en dat dit regelmatig leidt tot ontslagen. De zelfstandige uitbaters zeiden dit zelf toen het nieuws bekend werd gemaakt: het is heel moeilijk om in deze concurrentiële markt te slagen. Het komt er uiteindelijk dus gewoon op neer dat de directie van Delhaize wel de lusten wil maar niet de lasten. De zelfstandige uitbaters en de werknemers mogen het zware werk leveren maar zij incasseren de winst.

Een slag in het gezicht van de werknemers

Voor de werknemers is het een slag in hun gezicht dat dit plan als een voldongen feit wordt voorgesteld. Er zijn andere manieren om de verkoopcijfers op te krikken en groei te realiseren dan de trouwe werknemers aan de deur te zetten. Een degelijk commercieel beleid zou zeker een al even nuttige oplossing zijn. Er zijn mogelijkheden om weer met groei aan te knopen en tegelijk toch de tewerkstelling in stand te houden.

Nieuwe provocatie door de bazen van Delhaize

“Na het organiseren van huiszoekingen in de ondernemingsraad, na het versturen van de boodschap dat sommige arbeiders nooit opnieuw zouden worden aangenomen ‘met het gezicht dat ze hebben’, na het opstellen van lijsten van degenen die al dan niet zouden worden heraangenomen, afhankelijk van het feit of ze stakers waren of niet, na het weigeren van de toegang tot het sas van de winkels en de toiletten aan stakers, na het toevoegen van clausules in het contract om arbeiders van de ene winkel naar de andere te verplaatsen, breekt Delhaize vandaag de piketlijnen.“

Deze woorden van Myriam Delmée, Voorzitter van de BBTK, volgen op het bezoek van een deurwaarder aan de winkel in Hornu. Delhaize doet namelijk beroep op de rechter via eenzijdige dringende procedures om de piketlijnen te doorbreken. Vier werknemers zijn onder druk gezet om weer aan het werk te gaan. De anderen staken nog steeds. “Omdat dit niet voldoende is om een winkel te laten draaien, zijn er twee studenten aangenomen. Studenten zonder enige opleiding. De Belgische wet verbiedt het om stakende werknemers te vervangen door uitzendkrachten. Opnieuw vermenigvuldigt Delhaize zijn provocaties en surft op een golf van wettelijke fraude, door geen uitzendkrachten te gebruiken om stakende werknemers te vervangen, maar studenten.“

Ondernemingsraad was een olifant die een muis baarde

Sinds deze aankondiging hebben de werknemers van Delhaize in het hele land het werk neergelegd en voeren ze stakingsacties. Ze zijn meer dan ooit solidair en vastberaden om te strijden voor de verdediging van hun job en hun arbeidsvoorwaarden. Zij eisen dat het plan ingetrokken wordt.

De bijzondere Ondernemingsraden die sindsdien hebben plaatsgevonden waren  altijd snel afgelopen. De CEO, Xavier Piesvaux is zelfs niet afgekomen. Een werkneemster zei het volgende: “Ik ben altijd fier geweest dat ik op mijn 18de bij Delhaize gestart was en nooit ergens anders gewerkt had. Ik heb al die jaren alles gegeven. Nu sta ik dicht bij mijn pensioen en ik word gedumpt. Ik ben er ziek van…”.

Enkele actievoerders lieten ook weten dat ze jaren geleden bij de herstructurering al ingeleverd hebben. De werknemers hebben altijd in het belang van het bedrijf gehandeld. Zij zijn geen koopwaar. Ze verdienen een minimum aan respect en waardering.

Cao 32bis

Sommige zelfstandige uitbaters zijn kwaad op de vakbonden omdat we hen zouden wegzetten als slechte werkgevers. Het is niet zo dat zelfstandige uitbaters allemaal slecht zouden zijn. Het is wel zo dat dit paritair comité minder goede voorwaarden biedt en je zelden tot nooit vakbondsvertegenwoordiging zal hebben in kleinere winkels. Dankzij cao 32bis zou een overnemer verplicht zijn de huidige loon-en arbeidsvoorwaarden te respecteren. Maar niets verhindert hen om mensen later op straat te zetten en nieuwe werknemers aan slechtere voorwaarden aan te nemen. Twee actievoerders van een geïntegreerde winkel werkten vroeger in een gefranchiseerde winkel. Zij vatten het zo samen:  

“Toen ik hier kwam, vielen mijn ogen open! Ik verdiende meer geld voor minder uren. Ik kreeg opleiding… beter beschermingsmateriaal… Ik was nooit ontevreden bij mijn vorige werkgever maar het verschil was enorm. Doordat de zelfstandige winkel ook op zondag en feestdagen open was en we dus in een regime van 6 dagen zaten, moest ik vaak opeenvolgende shiften draaien. Toen ik jong was ging dat wel. Je doet dat gewoon. Maar op het einde wist ik bij wijze van spreken niet meer waar ik stond. Ik was op… En dan heb je één dag om te recupereren. Dat is gewoon niet genoeg. Ik wil liever niet meer terug voor een zelfstandige uitbater werken. In een winkel in eigen beheer ben je gewoon beter af”.

De werknemers blijven vastberaden en strijden voort! Zij zeggen resoluut neen aan de franchisering. Als de directie écht van hen af wilt, dan moeten ze eerlijk zijn en de wet-Renault respecteren om over te gaan tot een collectief ontslag. Laat ons duidelijk zijn: dat willen wij ook niet, maar het zou tenminste correcter zijn dan de werknemers in de uitverkoop te zetten.

We moeten ten slotte nadenken over wat voor maatschappij we willen. We vragen iedereen daarom om solidair te zijn met de werknemers van Delhaize. Maak geen gebruik van de thuisleveringen en ga eventueel langs bij de piketten om hen een hart onder de riem te steken.

Als we dit toelaten, zijn er geen grenzen meer. Alleen samen staan we sterk.

De BBTK dient klacht in tegen de directie

Vier weken na de aankondiging van het plan van Delhaize om zijn 128 geïntegreerde winkels te franchisen en 280 banen te schrappen op het hoofdkantoor, heeft de BBTK een strafrechtelijke klacht ingediend bij de Arbeidsauditoraat van Brussel wegens “… het niet-naleven van de wet-Renault en het verzaken aan de raadpleging- en informatieplicht. De directie van Delhaize verklaart in de pers steevast bereid te zijn de dialoog aan te gaan en transparant te willen zijn maar hun daden staan hier haaks op en het sociaal overleg wordt niet gerespecteerd. Het gaat om een klacht tegen de rechtspersoon-werkgever (Delhaize) maar ook drie leden van de directie.”