Een stap vooruit voor de zieken: huidkanker veroorzaakt door ultraviolette straling en de letsels die eraan voorafgaan, zullen worden erkend als een beroepsziekte. Het Federaal agentschap voor arbeidsrisico’s (Fedris) heeft onlangs het voorstel van de Wetenschappelijke Raad gevolgd om deze ziekte in de lijst van beroepsziekten op te nemen.

Over welke ziekte gaat het?

Actinische keratose is het eerste teken van ernstig huidletsel door de zon. Het wordt gekenmerkt door rozige, schilferige plekken die hyperkeratotische plekken worden genoemd. Een hyperkeratose wordt veroorzaakt door een abnormale verhoorning van de huidcellen. De huid verdikt en voelt ruwer aan dan de huid rondom. Deze vlekken verschijnen op onbedekte delen van het lichaam (kaalheid, gezicht, onderarmen, handrug). Actinische keratose wordt beschouwd als de meest voorkomende voorloper en de belangrijkste risicofactor voor de ontwikkeling van een kankerletsel: invasief spinocellulair carcinoom (plaveiselcelcarcinoom).

In welke gevallen?

Er zijn verschillende voorwaarden om dit type kanker en/of letsel als beroepsziekte te erkennen. De belangrijkste voorwaarde is dat de betrokkene gewerkt moet hebben als:

• landbouwer, boomkweker en fruitteler;
• tuinman, tuinbouwer;
• houthakker, bosarbeider en in natuurgebieden;
• bemanningslid vissersboot;
• wegenwerker;
• dakwerker;
• constructiewerker;
• bouwvakker.

Dit geldt in de mate dat deze activiteiten voornamelijk buiten werden uitgevoerd. We mogen aannemen dat deze beroepen leiden tot een grotere blootstelling aan zonnestralen.

Blootstellingscriteria en diagnose

Hoewel wetenschappelijk onderzoek de duur van de individuele beroepsmatige blootstelling schat op minstens 20.000 uren gedurende de maanden mei tot en met september, is dit criterium niet uitdrukkelijk opgenomen in de code van de beroepsziekten. Gelet op de voortdurende wetenschappelijke ontwikkelingen, dienen deze 20.000 uren inderdaad een richtlijn te zijn voor Fedris, maar niet strikt worden toegepast.

Tweede voorwaarde: de betrokkene moet ten minste zes actinische keratosen hebben op dezelfde huidzone die blootgesteld is geweest aan de zon op het moment van de diagnose of van de aanvraag bij Fedris. Vanaf 6 actinische keratosen is er immers een verhoogd risico op het ontwikkelen van een carcinoom. Het aantal actinische keratosen is ook een indicatie van de totale opgelopen blootstelling. De diagnose spinocellulair carcinoom (plaveiselcelcarcinoom) moet door een weefselonderzoek worden bevestigd. Voor actinische keratose volstaat een klinische diagnose, zonder laboratoriumonderzoek.

Preventie boven alles

De uitvoering van een goede strategie ter preventie van huidkanker voor buitenwerkers is essentieel, vooral het dragen van beschermende werkkledij en het gebruik van een zonnebrandcrème met hoge beschermingsfactor. Op voorstel van de Wetenschappelijke Raad werkt Fedris aan een mogelijk pilootproject om de gezondheidstoestand van werknemers die blootgesteld zijn aan zonnestraling op te volgen. Gelet op de lange latentieperiode (de periode tussen de blootstelling aan de zonnestraling en het opduiken van de eerste klinische effecten), zou dit wel eens een zeer interessant project kunnen worden.