Luister niet naar hun woorden, kijk naar hun daden. Dat is de boodschap van Marijke Persoone. Zij waarschuwt met haar boek ‘Wiens belang?’ dat extreemrechts de rechten van de gewone mensen wil inperken. “De hardwerkende Vlaming wordt met lof overladen, maar als die ziek wordt of z’n job verliest, is het ineens een ‘profiteur’ die gesanctioneerd moet worden.”

“Dit boek opent de ogen van iedereen die nog zou twijfelen aan de ware aard van extreemrechtse politici”, zegt algemeen secretaris Miranda Ulens over ‘Wiens Belang’. In dat boek legt Marijke Persoone uitspraken, passages uit publicaties, concrete voorbeelden en het stemgedrag van extreemrechtse politici samen zodat de maskers af vallen. De Nieuwe Werker ging rond de tafel met de gewezen vakbondssecretaris en drijvende kracht achter ‘Hart boven Hard’ en ‘Het Groot Verzet’.

Is Vlaams Belang een partij zoals een andere?

Marijke: “Neen. Ze schenken de klassieke extreemrechtse cocktail met mythes over een eigen-volk-identiteit, gepreek over traditionele waarden, racisme en schoppen naar mensen in een kwetsbare positie. Maar sociaal en economisch breken ze niet met het neoliberaal beleid dat de afgelopen jaren domineert in heel Europa.”

“Van Grieken keek goed naar Marine Le Pen (kopvrouw van het Franse Rassemblement National nvdr.), kopieerde haar reactie op de gele hesjes in Frankrijk, in se een koopkrachtprotest, en nam naast de anti-migratielijn een ‘socialer’ imago aan als zogezegd de partij die de volkse noden het beste invult. Neem de automatische indexering. Jarenlang vertelden ze dat de index slecht was voor de concurrentiepositie van bedrijven. Tot voor kort waren ze voor een indexering van de nettolonen in plaats van de brutolonen, maar op hun laatste congres in oktober 2023 werden ze opeens voorstander van het indexsysteem zoals het nu is. Ze draaien als de wind om koopkrachtverzuchtingen te capteren en zich te onderscheiden van die andere Vlaams-nationalistische partij met uitgesproken liberale standpunten: de N-VA.”

“Exact hetzelfde doen ze met sociale woningen. N-VA-minister Diependaele voert een erbarmelijk beleid en investeert niet. Extreemrechts capteert dit. Ze stellen dat er voldoende sociale woningen zullen zijn voor ‘onze mensen’ door het land te splitsen en immigratie te stoppen, wat zogezegd in een vingerknip gebeurt maar nooit concreet becijferd wordt, door discriminerende tot racistische voorwaarden te stellen zoals 10 jaar in ons land wonen en Nederlands spreken, én door mensen uit te sluiten…

‘Anderen’, ‘migranten’, ‘vluchtelingen’, ‘vreemdelingen’ … ze goochelen met die termen. Via het sociale waarbij ze basisrechten ontnemen en mensen in hokjes opdelen, proberen ze het idee van het ‘eigen volk’, de eigen identiteit te promoten.”

Het zogezegd ‘sociale’ wordt gekoppeld aan uitsluiting?

Marijke: “Absoluut. Ze gaan resoluut voor een Vlaamse sociale zekerheid. Maar ons sociaal systeem splitsen, betekent een veel kleiner draagvlak, veel minder mensen die bijdragen waardoor je alle zekerheid verliest. Iedereen die het principe van verzekeringen vat, weet dat de hoogte van de uitkeringen, van wat je ontvangt, samenhangt met het aantal mensen dat het systeem draagt.”

“Daarnaast zijn ze ook voor wat zij een lastenverlaging noemen: lagere sociale bijdragen van de werkgevers. Daar staan ze natuurlijk niet alleen in. De taxshift van de regering met N-VA, Open VLD, MR en CD&V is de grootste hold-up ooit op de sociale zekerheid. Het VB wil hier nog verder in gaan. De vennootschapsbelasting willen ze verder naar beneden, naar 20% (nu theoretisch op 25% nvdr). Zo ontneem je miljarden aan de pensioenen, ziekte-uitkeringen … Ze zeggen werkloosheidsvergoedingen in de tijd te willen beperken, behalve dan voor oudere werknemers. Ze hebben destijds ook gestemd voor de wet van Maggie De Block, die langdurig zieken met de stok achter de deur terug naar de arbeidsmarkt drijft. Wie en wat volgt? Hun Vlaamse Sociale Zekerheid is een onzekerheid.”

Ze zeggen nochtans op te komen voor de hardwerkende Vlaming…

Marijke: “Ze overladen de hardwerkende Vlaming met lof. Maar ze sluiten heel wat mensen uit van de rechten die ze die hardwerkende Vlaming toedichten. Wordt die hardwerkende Vlaming ziek of verliest die z’n job, dan moet die het bekopen. Dan ineens gaat het om ‘profiteurs’ die gesanctioneerd moeten worden. Dat is exact hetzelfde recept als Meloni in Italië, Orbán in Hongarije, of de AfD in Duitsland. En die hardwerkende Vlaming mag dat ook langer doen: ze willen de pensioenen omhoog maar langer werken is de voorwaarde. Trouwens: ze bleven enkele jaren geleden bewust afwezig bij de stemming over de pensioenleeftijd naar 67. Bij elke sociale belofte hoort een financiering die ze binnen de werkende bevolking vinden. Ze verschuiven. Ze kijken nooit naar boven. Ze zijn tegen een vermogensbelasting. Nochtans treft die vermogenden met veel bezittingen en zeker niet de hardwerkende Vlaming.”

“Achter het sociale masker zit kapitalisme, ongelijkheid, racisme, uitsluiting en afbraak van sociale rechten.”

— Marijke Persoone

Heel veel Vlamingen zijn bezorgd om hun koopkracht. Wat zegt extreemrechts daarover?

Marijke: “Heel veel mensen zijn ongerust omdat hun bestaanszekerheid op de helling staat. Dat is frustrerend. Ik deel hun verontwaardiging en begrijp dat ze kwaad zijn op de politiek: partijen luisteren te weinig naar de echte noden van mensen. Dat is de voedingsbodem voor extreemrechts. Koopkracht is cruciaal. Veel mensen kunnen maar een halve winkelkar meer vullen met hun weekbudget. Intussen maken veel grote bedrijven winsten, en energiebedrijven zelfs woekerwinsten. En dan horen mensen dat er premies zijn voor zonnepanelen, warmtepompen, elektrische wagens … terwijl ze in een huis wonen waar schimmel op de muren staat. Natuurlijk voel je je dan miskend, niet gehoord. Extreemrechts kan dat opvangen en beloven om het anders en beter te doen.”

“Daarom moeten we beleid dat objectief nadelig is voor een grote groep mensen veroordelen én tegelijk heel gericht duiden wat extreemrechts doet, ondanks alle praatjes. Kijk naar het blokkeren van de lonen. De huidige regering heeft de blokkering gehandhaafd die de vorige regering-Michel-De Wever met een verstrengde loonnormwet had ingevoerd. Maar weten de mensen wel dat de partij voor de ‘hardwerkende Vlaming’ destijds voor die strikte loonnormwet en dus voor de loonblokkering stemde?”

“De partij van de gewone Vlaming wil niet dat de lonen kunnen stijgen of dat vakbonden ook maar de kans krijgen daarover te onderhandelen. Ze hebben ook tegen sociale bescherming voor platformwerkers gestemd. De koeriers van Deliveroo, Uber … racen door weer en wind buiten de normale werkuren, maar die moeten volgens hen geen volwaardig werknemersstatuut krijgen. Die steeds groter wordende groep werknemers hoort blijkbaar niet bij de groep hardwerkende Vlamingen.”

“De partij voor de hardwerkende Vlaming staat voor
loonblokkering en minder sociale bescherming.”

— Marijke Persoone

We worden overspoeld met promofilmpjes. Is er nog ruimte om te duiden en de fabels te doorprikken?

Marijke: “Mensen worden enorm gevoed, dat klopt. De normalisering van extreemrechts, zoals N-VA die de deur tot samenwerken openzet, maakt het moeilijker om met mensen een gesprek te hebben over de gevaren. Dat andere partijen mee opschuiven en sociale rechten nog meer voorwaardelijk maken, helpt ook niet.”

“Je komt tot de vreemde situatie waarbij er voor gevluchte vrouwen en kinderen opvang voorzien wordt, maar mannen op straat moeten slapen in onze hoofdstad. Je kan nooit steun vinden voor de rechtsstaat en de mensenrechten als beleidsmakers vandaag veroordelingen van rechtbanken rond menselijke opvang van vluchtelingen, rond menselijke levensomstandigheden in gevangenissen naast zich neerleggen.

“We moeten blijven in gesprek gaan met mensen die ‘het anders willen’ maar niet met een moraliserende toon over hoe ze wel of niet moeten denken. ‘Wat is voor mij van belang?’ en ‘Wat neem ik mee om te bepalen welke partij ik steun?’ zijn de twee vragen die voor iedereen essentieel zijn.

“Onlangs was ik in gesprek met enkele zorgmedewerkers. Tijdens de coronacrisis hebben ze op ongelooflijk sterke wijze laten zien wie ons land overeind houdt. En dat is eigenlijk altijd zo. Het zijn de werknemers die welvaart produceren en die de openbare dienstverlening verzekeren zodat de samenleving blijft draaien. Het is die groep die rechtvaardig moet delen in de vruchten van de welvaart. En dus zijn partijen die tegen een vermogensbelasting zijn, voor een verlaging van de bedrijfsbelasting, tegen vrije loononderhandelingen, die mensen uitsluiten van zorg … geen partijen om te steunen. Ze verscherpen de asociale kanten van de politiek. Daar worden die zorgmedewerkers en bij uitbreiding alle werknemers niet beter van. In mijn ervaring denken mensen wel nog eens na wanneer je hen deze voorbeelden geeft.”

Peilingen wijzen op een hoge score voor extreemrechts in Vlaanderen.
Moeten ze dan meegenomen worden in een coalitie?

Marijke: “We moeten daar niet abstract of filosofisch over doen. Kijk naar de praktijk. Wat gebeurt er als partijen met gelijklopende standpunten mee besturen of het voor het zeggen hebben? Je hoeft niet in de geschiedenis te graven en bij Hitler en Mussolini uit te komen die, eens aan de macht, vakbonden verboden en vakbondsmensen vervolgden.”

“Wie niet wil leren uit het verleden kan naar het heden kijken, naar wat er vandaag in Italië en Hongarije gebeurt. Dat is geen ver van ons bed show … 1400 kilometer rijden en je bent er. In Hongarije heeft de extreemrechtse Orban de werkloosheidsvergoeding beperkt tot drie maanden met de verplichting om tijdens die periode in te gaan op elk jobaanbod. Daarna verlies je elke uitkering. Al meer dan 200.000 mensen moeten daar een ‘mes-op-de-keel’-job uitvoeren aan de helft van het minimumloon in een vorm van gemeenschapsdienst. Er zijn al 16.000 openstaande vacatures in het onderwijs, omdat leerkrachten ontslagen worden. Kritische journalisten worden de laan uitgestuurd bij de openbare omroep en vervangen door partijsoldaten.”

“In Italië claimde de extreemrechtse Meloni net voor ze verkozen werd in 2022, te staan voor ‘de partij voor werk’. Eén van haar eerste beleidsdaden is de uitkering van honderdduizenden gezinnen afnemen. De ‘voor werk’ van in de campagne is vertaald naar ‘voor voldoende hard werk’. De parallel met de hardwerkende Vlaming is duidelijk. Heel veel Italianen zijn hun inkomen kwijt, moeten gelijk welke job aanvaarden en de zwarte economie floreert als nooit tevoren. In de fruit- en groentepluk worden Italianen nu tegen drie euro per uur uitgebuit. De bedrijven wrijven in hun handen: de arbeidskrachten worden hen zo goed als gratis aangeboden.

“Ook op sociaal vlak is het beangstigend wat daar gebeurt: alleen biologische ouders worden nog erkend. Italiaanse kinderen van ouders met hetzelfde geslacht worden beroofd van één van hun ouders. Niet biologische vaders en moeders worden van de ene op de andere dag geschrapt uit de geboorteaktes van kinderen. Deze ouders moet dan toestemming krijgen om kinderen van school af te halen. Dat is beangstigend.”

Zeggen ‘Geef ze maar eens een kans’, is dus gevaarlijk?

Marijke: “Absoluut. Als dergelijke partij aan de macht komt, dan kunnen ze op korte termijn heel veel schade aanrichten, zeker op vlak van sociale en mensenrechten. Gokken dat ze zich verbranden en afgestraft worden bij volgende verkiezingen is zeer risicovol. Orbán is al meer dan 10 jaar aan de macht. Extremistische ideeën floreren. Bovendien passen ze de wetten altijd aan in hun voordeel. Meloni werkt op dit moment aan een grondwetswijziging waardoor de Italiaanse premier rechtstreeks zou verkozen worden voor zeker vijf jaar. Zo blijft zij verzekerd van de macht, ook bij zware politieke problemen of protesten.”

Meer

Beluister de podcast van uitgeverij EPO met Marijke Persoone

Bekijk het video-interview van De Wereld Morgen met Marijke Persoone: “Luister respectvol naar de mensen, toon pas daarna dat het Vlaams Belang niet het antwoord is” –

…