Kinderarbeid, geen sociale bescherming, bedreigingen, … Wanneer delegaties van onze vakbondspartners uit Colombia, Bolivia, Burkina Faso en Burundi hier op bezoek zijn, horen we uit eerste hand hoe het er elders in de wereld aan toe gaat. We blikken terug op een week van ontmoeting en uitwisseling met de gewestelijke afdelingen van ABVV Horval.

Een regenachtige vrijdagochtend in La Louvière. Een delegatie van acht personen uit vier verschillende landen komt, in het kader van een seminarie, georganiseerd door de Solsoc, aan in de gewestelijke afdeling ABVV Centre. In de zaal wachten een dertigtal Horval-delegees. De partners nemen elk om beurt het woord en duiden de syndicale strijd in hun land.

De eerste die het woord neemt is Brahima Rabo, voorzitter van UCRB (Vakbond van de wegchauffeurs) in Burkina Faso. Het wordt onmiddellijk stil, want hij snijdt een zwaar onderwerp aan: kinderarbeid. “Kinderen horen op school, niet op het veld. Wij pikken heel veel kinderen op aan de grens met Ivoorkust. Daar vertrekken ze om te gaan werken op de cacaovelden, soms zonder hun ouders te verwittigen, soms omdat hun ouders hen ertoe gedwongen hebben. Met de Burkinese vereniging ATY en Horval zetten we ons in tegen kindersmokkel, door hen op te leiden opdat ze autonoom worden en niet meer naar de cacaovelden hoeven te trekken.”

Geen rechten, geen bescherming

Na deze eerste tussenkomst beseffen de Belgische delegees – als ze het al niet wisten – dat het dagelijkse leven van de werknemers en de syndicalisten hier enorm verschilt van de realiteit in deze vier landen.

Léandre van FEBUTRA (unie van de vakbonden uit de voedingssector in Burundi) legt de politieke context uit van zijn land dat geleid wordt door militairen: “We proberen zoveel mogelijk eisen aan de regering over te dragen. We hebben een juridische dienst opgezet om de werknemers te verdedigen en een mutualiteit voor een betere gezondheid. Maar de werknemers worden zeer slecht betaald en de werkgevers spelen daarop in door hen voordelen voor te stellen in plaats van echte rechten”.

De werknemers hebben nauwelijks of geen sociale bescherming.  “82% van de werknemers zijn informele werknemers in Bolivia”, vertelt Juan Carlos, Boliviaanse syndicalist. Het sociaal model is totaal verschillend van wat we kennen in Europa. In Bolivia maar bijv. ook in Colombia, heeft de covid-19-pandemie de horecasector zwaar getroffen. Maar in tegenstelling tot België bestaat er geen werkloosheidsuitkering en is er geen sociale bescherming om de werknemers te steunen, die bijgevolg op straat staan.

Syndicale vrijheden in gevaar

De dreiging voor de syndicale vrijheden is brandend actueel in België met het gerechtelijk betogingsverbod in het wetsontwerp van voormalig minister van Justitie Van Quickenborne. Onze vrije meningsuiting is in gevaar en het is natuurlijk belangrijk om deze te verdedigen, maar ook op dit punt kennen we absoluut niet dezelfde situatie als onze partners.

Juliana Millan, politieke directrice van de Colombiaanse vereniging ATI vertelt het verhaal van Giovanni, een suikerrietkapper in Colombia: “Op een dag is hij op het veld in elkaar gestort, zijn rug kon het niet meer aan. Het bedrijf heeft niets gedaan. Het zijn de werknemers zelf die Giovanni van het veld hebben gedragen. Hij heeft geen enkel recht op gezondheidszorg. Wanneer hij wou spreken over zijn situatie, werd hij bedreigd door gewapende mannen”.

In Colombia worden de mensenrechtenorganisaties en de vakorganisaties regelmatig met de dood bedreigd. Een syndicalist riskeert er zijn leven.

Vrije meningsuiting

Vrije meningsuiting is het instrument voor sociale verandering en dat hebben de Horval-delegees goed begrepen: “We beseffen dat we het hier goed hebben en dat de vrije meningsuiting een belangrijke factor speelt in syndicale vooruitgang. En als zij dat zouden hebben, dan zouden ze veel verder kunnen gaan”, reageert Jonathan.

“Bij hen hebben ze weinig vrijheid om actie te ondernemen, wij hebben het geluk dat we naar de politici kunnen stappen en onze eisen kunnen laten horen, zij niet”, legt Constant uit. “Jullie tussenkomsten lijken mijlenver van onze realiteit te staan”, zegt Didier.

“In de vakbond wisselen we ervaringen, activiteiten en kennis uit.
Dat maakt van ons syndicalisten.
Wij leren iets van jullie, jullie nemen iets van ons over.”

— Brahima Rabo, voorzitter UCRB, vakbond wegchauffeurs Burkina Faso

Schijnwerper

De delegaties bezochten ook de Horval-afdelingen van Luik, Doornik en Namen-Luxemburg voor een filmavond met debat over de syndicale vrijheden. Telkens werden ze ontvangen door de Horval-delegees en werd er met belangstelling geluisterd. Deze uitwisseling tussen Belgische Horval-delegees en internationale partners is meer dan ooit nodig om van elkaar te leren en de syndicale werkelijkheid buiten de EU te leren kennen. Maar dat is niet alles.

Deze ontmoetingen zijn  “een venster in Europa om de problematieken van ons land te tonen”, zegt Abel van de Colombiaanse vakbond Sinaltrainal. Hij wordt in zijn thuisland met de dood bedreigd, daarom leeft hij momenteel in Spanje. Het uitwisselen van kennis en het verspreiden van hun verhaal is de grootste steun die je hen kan geven. Co-voorzitter van Horval Tangui Cornu: “Eens je een schijnwerper richt op iemand, heeft de problematiek een gezicht en is die niet meer anoniem. Niet meer anoniem is moeilijker te treffen. Gebruik jullie sociale media om te vertellen over onze kameraden. Dat is de beste bescherming die je hen kan geven”.