Op de thermometer valt het de laatste tijd duidelijk af te lezen: het wordt een hete zomer. Maar ook het najaar belooft op sociaal vlak zeer heet te worden. Net voor de vakantie geven we het woord aan enkele van onze afgevaardigden. Met welke moeilijkheden krijgen zij momenteel te maken? Wat willen de werknemers voor morgen? Wat worden de belangrijkste uitdagingen voor de toekomst?

// een bijdrage van BBTK

Op 20 juni kwamen we met 80.000 mensen op straat om onze koopkracht en onze vakbondsvrijheden te verdedigen. Overal blijven de prijzen in de winkels en de rekeningen van de gezinnen maar stijgen. Burgers voelen zich bij de keel gegrepen en worstelen elke maand om rond te komen, een situatie die voor velen onleefbaar wordt.

Daarnaast zien we ook dat vakbonden en afgevaardigden steeds meer onder vuur komen te liggen en het doelwit zijn van aanvallen waarmee men hun bewegingsvrijheid en actiemogelijkheid wil inperken.

Respect voor vakbondsvrijheden

Gaetano (NMLK)

“Zolang we geen ‘stoorzenders’ zijn voor de werkgever, ondervinden we geen enkel probleem, maar zodra we ons vakbondswerk proberen te doen (zoals vragen stellen, voorstellen doen voor het welzijn van de werknemers, enzovoort), wordt ons belet onze opdracht naar behoren uit te voeren, vrijuit te spreken of zaken aan te klagen.”

“Soms brengt de werkgever ons gewoon in diskrediet tegenover de werknemers. Alle middelen worden ingezet om het sociaal overleg te beknotten: informatie wordt niet verstrekt, antwoorden van de directie over diverse onderwerpen worden te laat gegeven of werknemers worden rechtstreeks geïnformeerd zonder eerst de afgevaardigden in te lichten. We worden zelfs tegengewerkt wanneer we onze syndicale uren willen opnemen. Als we beslissen om actie te voeren of te staken omdat onderhandelen gewoon onmogelijk is geworden, worden we geïntimideerd, afgedreigd en zelfs bestraft. Dat is wat ik elke dag als afgevaardigde bij NMLK meemaak.”

Tine (Sanofi)

“De syndicale vrijheden staan onder druk. Het wordt ons als afgevaardigde steeds moeilijker gemaakt. Een belangrijke problematiek is ook de uitsluiting van kaderleden uit de syndicale afvaardiging. Zij mogen dus niet onderhandelen over loon- en arbeidsvoorwaarden, wat toch het hart van onze vakorganisatie is. Het probleem is echter dat er geen duidelijke definitie bestaat van wie kaderlid is en wie niet. In sommige bedrijven zijn er al bijna meer kaderleden dan bedienden.”

“Deze uitsluiting houdt dan ook geen steek meer en is alleen maar in het voordeel van de werkgevers. Zij maken er een sport van om kaderleden uit te sluiten van het sociaal overleg op basis van een ouderwetse functieclassificatie. Zo werd een kandidaat die door ons werd voorgesteld, door de directie uitgesloten omdat die kaderlid is. We hebben ook al meegemaakt dat collega’s die in de afvaardiging zitten, promotie maken en daardoor niet langer afgevaardigde mogen zijn. De regels en definities zijn te vraag en lopen achter op de realiteit in de bedrijven.”

“Bij 3M trokken de vakbonden en kaderleden naar het Arbeidshof van Antwerpen om het recht op syndicale vertegenwoordiging voor kaderleden op te eisen. Het Hof gaf hen gelijk! Ondertussen is 3M naar cassatie gegaan. Cassatie kijkt enkel of er procedurefouten plaatsvonden tijdens het proces. Het gaat dus zelfs niet meer over de grond van de zaak. De werkgevers gaan dit niet zomaar opgeven. Dat verraadt natuurlijk hoe waardevol dit voor de werknemers is. Wij gaan dan ook niet zomaar opgeven. Elke werknemer verdient vertegenwoordiging.”

Economische democratie uitbouwen

Luc (Audi)

“Ik ben hoofdafgevaardigde bij Audi in Brussel. Een groot, internationaal bedrijf waar er – zoals overal – continu gezocht wordt naar manieren om zo efficiënt mogelijk, dus zo goedkoop mogelijk, te werken. In onze geglobaliseerde en gedigitaliseerde wereld is het makkelijker dan ooit om bepaalde jobs in het buitenland, aan lagere lonen, te laten uitvoeren. Dat is niet per se efficiënter maar wel goedkoper.”

“Er worden mooie termen als ‘shared competence’ en ‘synergieën creëren’ gebruikt. Het idee is de werkzaamheden te groeperen naargelang de competenties en dus bepaalde zaken in andere landen te laten uitvoeren. Op zich klinkt dat goed. Maar wanneer onze job in een land gedaan wordt aan één derde van ons loon, dan is dat niet meer of minder dan een vorm van sociale dumping die wij niet kunnen laten passeren.”

“We hebben ons hier dan ook tegen verzet. In ons paritair comité is er namelijk een cao die stelt dat dit soort zaken niet kan zonder het akkoord van de syndicale afvaardiging. Wij zijn zelfs niet geïnformeerd geweest over deze beslissing. Wij hebben dan ook een verzoening aangevraagd en zijn vastberaden om een akkoord af te dwingen. Hoewel de directie er nu alles aan doet om de plooien glad te strijken, sturen wij een duidelijk signaal uit: het sociaal overleg kan niet omzeild worden én wij zullen nooit aanvaarden dat onze jobs zomaar naar het buitenland verplaatst worden. De winst kan en mag niet primeren op de belangen van de werknemers.”

Vincenzo (Liberty Steel)

“Delokaliseren: elders gaan produceren, daar waar het goedkoper is, waar er minder regels en milieubeperkingen zijn. Dat is de wet van de markt en is in de staalsector al vele jaren een realiteit.”

“Bij Liberty Steel is de malaise momenteel compleet. De activiteit ligt al maanden stil. Het faillissement vermijden is het hoofddoel geworden. De werknemers wachten bang af. Ze proberen vol te houden, ondanks de verslechterende situatie. Sommigen die al hun hele loopbaan in de productie werken, geloven nergens meer in. Als afgevaardigde is het erg moeilijk want tegenover ons staan gesprekspartners die geen echte zeggenschap hebben. We krijgen te maken met zeer ondoorzichtige financiële constructies, resultaten die niet worden bekendgemaakt, pogingen tot geldverduistering, onderzoeken naar witwaspraktijken en nog veel meer …”

“We moeten ernaar blijven streven om onze bedrijven hier te houden, de spitstechnologie uit ons roemrijke verleden te redden, de toekomst van de werknemers van een hele sector niet te laten wegkwijnen.”