De zesde federale enquête over het woon-werkverkeer geeft haar geheimen prijs. Wat zijn de trends wat betreft de mobiliteit van de werknemers?
1,6 miljoen werknemers hebben geantwoord
Sinds 2005 zijn Belgische werkgevers met meer dan 100 werknemers verplicht om de overheid elke drie jaar informatie te verstrekken over het woon-werkverkeer van hun personeel. Met een jaar uitgesteld wegens de gezondheidscrisis, vond de laatste federale enquête plaats van 30 juni 2021 tot 31 januari 2022. 3598 verschillende werkgevers, met 1,6 miljoen werknemers, hebben deelgenomen. De resultaten zijn zojuist gepubliceerd. We zetten de belangrijkste trends even op een rijtje.
De auto, nog steeds aan de leiding
Het zal niemand verbazen dat de auto het meest gebruikte vervoermiddel blijft. 64,6% van de woon-werkverplaatsingen in België worden alleen en met de auto afgelegd. In Wallonië, waar de toegankelijkheid van het openbaar vervoer beperkt blijft, stijgt het gemiddelde aandeel van de auto zelfs van 83,3% in 2017 tot 84,7% in 2021.
Er is ook goed nieuws: in de periode 2005-2021 is het autogebruik in België met 3,3% gedaald. Dit is een bescheiden afname, maar toont wel aan dat de middelen die de overheid investeert, of de maatregelen die in bedrijven worden genomen voor een duurzamere mobiliteit – en natuurlijk de inspanningen van de werknemers om zich anders te verplaatsen! -, vruchten beginnen af te werpen. Zo gebruikt nog slechts 36,6% van de werknemers in het Brussels Gewest een auto. Dat is 19% minder dan in 2005!
De fiets wint terrein!
De meest positieve vaststelling is de explosieve toename van het fietsgebruik in heel het land. Het aandeel van de fiets bereikte 14,1% in 2021, 26% meer ten opzichte van het onderzoek van 2017. Het is de tweede meest gebruikte vervoerswijze om naar het werk te gaan. De situaties in de drie gewesten verschillen sterk, want in Vlaanderen reist 1 op de 5 werknemers (20%) met de fiets naar het werk, terwijl in Wallonië slechts 2,4% de fiets gebruikt. Het gebruik van de fiets blijft echter overal toenemen en vooral in Brussel, waar het modale aandeel van de fiets tussen 2017 en 2021 gestegen is van 4,4 naar 7,2%.
Dit toenemende succes van de fiets kan met name worden verklaard door de ontwikkeling van overheidsbeleid om de fiets te ondersteunen (voordelige belastingen, premies voor de aankoop van fietsen voor werknemers en bedrijven, ontwikkeling van fietsinfrastructuur, enz.); door de opkomst van de elektrische fiets (die minder fysieke inspanning vergt, grotere afstanden mogelijk maakt, tijd bespaart en alle soorten terrein overwint); door de toename van het aantal maatregelen door de bedrijven (fietsvergoeding, overdekte en beveiligde stalling); en tot slot door een ecologische motivatie om deze vervoerswijze te gebruiken.
Een andere bemoedigende vaststelling is dat steeds meer werkgevers maatregelen nemen om duurzame mobiliteit aan te moedigen. Bijna alle grote werkgevers (95%) bieden een fietsvergoeding aan, 70% biedt beveiligde fietsenstallingen aan, en meer dan de helft (56%) biedt gratis openbaar vervoer aan.
Reële impact
Het rapport bevat enkele zeer interessante gegevens over de reële impact van mobiliteitsmaatregelen van bedrijven. Een voorbeeld? Het aanbieden van gratis openbaar vervoer leidt tot 8% meer gebruikers van het openbaar vervoer. Een ander voorbeeld? Alle maatregelen ten gunste van de fiets (beveiligde parkings, overdekte stallingen en bewustmakingscampagnes) hebben een bijzonder positief effect op het aantal fietsers (tussen de 16 en 34% meer fietsers). Door parkings te voorzien voor carpoolers, verdubbelt het aantal carpoolers. Ten slotte vermindert een bedrijfsvervoerplan het autogebruik met 11%, en de aanstelling van een mobiliteitscoördinator met 5%.
Deze cijfers kunnen zeer nuttig zijn om de vakbondsdelegaties te helpen de werkgevers ervan te overtuigen nog proactiever te zijn. Ze tonen immers duidelijk aan dat de ingevoerde maatregelen effect hebben!
De weg naar het volledig koolstofvrij maken van het transport zal ongetwijfeld nog lang en moeizaam zijn, maar de meeste trends die in de editie 2021-2022 van de federale enquête aan bod komen, tonen aan dat het woon-werkverkeer wel degelijk duurzamer kan.
Hier kan je het volledige rapport raadplegen.
Hallo,
Bij ons op het werk (VZW Leef) in Ranst is er heel veel vraag om de fietsers aan te moedigen , onder de vorm van een leasing fiets en voor een beveiligde stalling. Er zijn meer en meer electrische fietsen en die moeten nu gewoon in een fietsenrek geplaatst worden 1 rek bevind zich naast het gebouw waar niemand ziet of er iets aan de fietsen gebeurt en 1 rek vooraan het gebouw. Dit is enkel met een kramikkel dak erop ,dus fietsen zijn alles behalve veilig terwijl je aan het werk bent, en zo’n fiets kost toch al wel wat. De vraag voor een leasing fiets is al vaak gevraagd maar ze sturen ons weg met een antwoord dat het niet kan …. Waarom dan wel op andere werkplaatsen is mijn vraag.
Ik ben zo goed als volledig overgestapt op de fiets voor mijn woonwerkverkeer. De elektrische fiets heeft me over de streep getrokken. Ik heb echter het privilege van een fietsgarage, zowel thuis als op het werk. Velen die in de stad op een studiootje wonen in een appartementsblok hebben die luxe niet. En een fiets van 3.000 euro op straat laten staan is geen optie. Waarom niet de autoparkeerblokken- of plaatsen deels ombouwen tot (gesubsidieerde?) fietskluizen? Of nieuwe gebouwen verplicht uitrusten met fietsgarages?
Mensen moeten bij hun job ook opletten dat de baas wel mag vragen of je een rijbewijs hebt, maar dat de beschikking over een auto zijn probleem is en niet dat van de werknemer, ook niet als hij kilometervergoeding wil betalen. Hij weet waarschijnlijk dat inschrijven in een autodeelsysteem duurder is dan een kilometervergoedingske te betalen.
Ik ben medisch beperkt en kan NIET MET DE FIETS naar het werk . +/- 40 km . Waar blijft mijn vergoeding nu de benzine en dieselprijzen de pan uit swingen??? Ik zou ook graag de km vergoeding krijgen van de fietsers, maar moet spijtig genoeg met de auto komen .
Auto