// een bijdrage van BBTK

Eindelijk! Zonnestralen overal. De vakantie komt eraan en de meesten onder ons zullen van een welverdiende zomerpauze kunnen genieten. Het ideale moment om even stoom af te blazen, tijd te nemen voor wat ontspanning, familie en vrienden en vooral de eigen batterijen weer op te laden.

In ons soms jachtige leven moeten we nu en dan eens op de off-knop kunnen drukken en ons concentreren op wat écht telt. Tijdens deze kalmere periode hebben we misschien ook wat ruimte om na te denken en onszelf de juiste vragen te stellen, voor onszelf, de wereld en de mensen om ons heen. In dit artikel willen we net graag wat zinvolle stof tot nadenken voorstellen: welke samenleving willen wij morgen eigenlijk? Nuttig om hier even bij stil te staan, waar je je ook bevindt!

Corona

Als we er even aan terugdenken, lijkt het soms al een vage herinnering. En toch zaten we er twee jaar geleden nog middenin. Het coronavirus, de vele doden, de overvolle ziekenhuizen, de gezondheidsbeperkingen, de beknotte vrijheden, de werkvoorwaarden die onder druk stonden, de razendsnelle ontwikkeling van telewerk en digitalisering, de bedrijfssluitingen en het banenverlies… De crisis was niet alleen op gezondheidsvlak maar ook sociaaleconomisch ongezien. We kwamen toen tot de vaststelling dat de samenleving na corona beter moest zijn dan de samenleving vóór corona en dat we daar absoluut de nodige lessen uit moesten trekken. “Op naar een betere toekomst” was de conclusie.

En toch, als we kijken naar wat er sindsdien is gebeurd, lijkt het alsof we niet echt iets geleerd hebben van het verleden.

Nog drama’s

Na de rampspoed van corona volgden snel andere drama’s. De oorlog in Oekraïne, de inflatie en de explosie van de energieprijzen hebben de situatie nog somberder gemaakt en sleurden veel burgers mee in een neerwaartse spiraal van onzekerheid. Sommige politieke partijen en de werkgevers profiteerden van deze crisis om hun voorstellen door te duwen. Gelukkig heeft het verzet van de vakbonden de regering tegengehouden om hierin mee te gaan. Zo lag de automatische indexering regelmatig onder vuur. Wij zijn hier voor blijven vechten en nu blijkt dat we beter door de crisis zijn gekomen dan andere landen, dankzij die index. Net zoals wij zeiden.

Begin 2023 stond ook in het teken van heel wat sociale tragedies en deed ons beseffen dat overal rondom ons het ongebreidelde kapitalisme welig blijft tieren. Werknemers worden beschouwd als koopwaar die gebruikt en daarna weggegooid wordt. Al te vaak zijn mensen, hun arbeidsvoorwaarden en hun banen variabele factoren waarmee gespeeld wordt.

Vrijheden onder vuur

Ook onze vakbondsvrijheden komen steeds meer in het gedrang. Dat zagen we in het dossier-Delhaize, in het verbod op stakingspiketten, maar ook in de beslissing tot franchisering, wat uiteindelijk niets anders is dan een heimelijke manier om het sociaal overleg uit de bedrijven te weren. Het wetsontwerp-Van Quickenborne (tegen de ‘casseurs’ of ‘relschoppers’) en de vaagheid eromheen of de interpretatie ervan bedreigen nu ook ons recht om te betogen. Het stakingsrecht, het betogingsrecht zijn fundamenten van onze democratie die gevaarlijk worden uitgehold.

Na deze korte terugblik is het tijd om ons af te vragen hoe ver wij dit alles willen laten ontsporen? Moet er eerst nóg een drama of een nieuwe crisis komen alvorens we onze samenleving op een ander spoor willen zetten? Welke toekomst willen wij? Over minder dan een jaar zijn er gemeenteraads-, parlements- en Europese verkiezingen. Dit is een beslissend moment om te bepalen welke richting we moeten inslaan.

De lokroep van extreemrechts – met zijn simplistische, populistische discours – zal ongetwijfeld luid weerklinken. Ze spelen in op angst en vooroordelen om het droombeeld te verkopen dat er dankzij hen een betere toekomst kan komen. Dit houdt groot gevaar in. Noch rechts noch extreemrechts hebben ooit sociale vooruitgang gebracht en ze zullen dat ook nooit doen. In onze huidige samenleving blijven vakbonden de enige tegenmacht die nog bestaat. We moeten onze krachten collectief bundelen, we moeten met vastberadenheid en met solidariteit een betere toekomst voor iedereen blijven verdedigen.

Wij geloven daarin. Maar om het voor iedereen beter te maken, moeten we aandacht hebben voor een aantal duidelijke lijnen. Dit zullen de bakens naar verandering zijn. Op weg naar een sterkere, voor iedereen toegankelijke sociale zekerheid, naar stabiele banen en goede arbeidsvoorwaarden, naar een fatsoenlijk, waardig leven, naar meer levenskwaliteit met een harmonieus evenwicht tussen werk en privéleven, naar een open en tolerante samenleving waar geen plaats is voor ongelijkheid en discriminatie, naar een meer dan ooit noodzakelijke klimaattransitie. Op weg naar een wereld waar het sociaal overleg gerespecteerd wordt en een volwaardige rol kan spelen.

Dat is de samenleving die wij morgen willen. En jij?