Meer dan 10.000 mensen trokken door de straten van Brussel. Om respect te eisen. Om de werknemers van Audi te steunen, de onderaannemers en anderen van wie de job bedreigd is. Voor kwalitatieve jobs hier en elders in Europa. De Nieuwe Werker stapte mee op en sprak met de betogers.   

In minder dan drie weken mobiliseerden de vakbonden meer dan 10.000 mensen. Een indrukwekkende betoging trok op maandag 16 september van het Noordstation in Brussel naar het Luxemburgplein naast de Europese instellingen. Natuurlijk tekenden de werknemers van Audi en de toeleveringsbedrijven van de autoconstructeur present. Maar ze waren niet alleen. Tal van werknemers uit andere bedrijven, al dan niet uit de industrie, kwamen hun solidariteit betuigen. Net als een aantal Europese vakbondsdelegaties. Het werd een luide betoging, met veel emotie, lawaai, en geroep van slogans. “Een lange schreeuw van verzet”, zoals Hillal Sor, algemeen secretaris van MWB, de Metaalbewerkers Wallonië-Brussel, het treffend omschreef.  

“De mensen van Audi verliezen heel veel”, zegt Cindy Vleugels, wanneer we haar aanspreken in de betoging. “Ik ben zelf lang delegee geweest in een metaalbedrijf, Alcatel. Een aantal jaren geleden is dat bruut gesloten. Ik kan me dan ook heel goed inbeelden wat de mensen nu meemaken. Ze zijn niet alleen hun job kwijt, hun vast inkomen, maar ze verliezen ook hun collega’s, vrienden en al het sociaal contact. Een job is nog zo veel meer dan een inkomen. Ik ben hier om mijn solidariteit te betuigen. Ik ben hier om een signaal te geven naar de regering. Er moeten zaken veranderen. Audi heeft heel veel overheidssubsidies gekregen, soupeerde die allemaal op en laat nu de mensen in de kou staan.”

Oorverdovende politieke stilte

“Sinds het begin van het jaar staan duizenden banen op de tocht”,  stipt Hillal aan. “Omwille van de vastberadenheid van aandeelhouders om hun winstuitkeringen te behouden en te vergroten, maar ook door de totale passiviteit van de politiek. Voorbeelden hiervan zijn Van Hool, Copeland, Belgan, Ontex, Callebaut en deze week opnieuw Bandag. En natuurlijk Audi en zijn onderaannemers. Hoeveel zijn er nog nodig om een politieke reactie te krijgen?”

Miranda Ulens, algemeen secretaris ABVV, treedt bij. “Het huidige beleid, zowel in België als op Europees niveau, is vooral gericht op de behoeften van bedrijven en hun aandeelhouders, terwijl de belangen van werknemers vaak ondergesneeuwd raken. Het is hoog tijd voor een grondige herziening. Aan de volgende regeringen: zet in op een industriebeleid dat werknemers centraal stelt, met aandacht voor duurzame transitie, innovatie, sociale rechtvaardigheid en economische veerkracht.”

Ingrijpen, investeren, reguleren

Miranda benadrukt dat de overheid economische plannen moet ontwikkelen en investeren in publieke diensten en infrastructuur, wetenschapsbeleid, onderzoek en ontwikkeling … maar ook veel strenger moet zijn: “Er moeten strikte regels komen voor bedrijven die staatssteun ontvangen. Het is essentieel dat deze steun bijdraagt aan ecologische en sociale vooruitgang, en niet louter de winsten van aandeelhouders vergroot.”

Mark de Visscher, ABVV-delegee bij Honda in Gent, loopt ook mee in de betoging. Wanneer we vragen naar zijn mening, treedt hij Miranda bij: “We kaarten het industrieel beleid van vandaag aan. Bij Audi verliezen duizenden mensen hun job, en dat brengt een gigantische kettingreactie teweeg. De toeleveringsbedrijven, de kleine zelfstandigen in de buurt … zij gaan allemaal overkop. Stuk voor stuk zijn dat sociale drama’s. Het jammerlijke is dat die multinationals zich hier in België komen vestigen en dan een pak subsidies krijgen, wat eigenlijk ons ons belastinggeld is, maar geen enkele garantie geven op werkgelegenheid, op jobs voor de mensen hier.”

Industrie beschermen

De Europese industrie kunnen we daarnaast ook beschermen door heffingen op te leggen. Miranda: “Strategische sectoren moeten beter worden afgeschermd door strengere sociale, fiscale en ecologische normen te eisen van landen die naar Europa exporteren. Zeker al wanneer hun industrieën overmatig gesubsidieerd worden.” 

Benjamin Denis, die ons opvalt omdat hij betoogt met een vlag van Industriall Europe, de Europese koepel van vakbonden uit de metaal-, chemische, energie- en textielsectoren, duidt op het belang van de industrie. “De industrie vormt mee onze welvaart. De jobs in de industrie zijn essentieel, die jobs financieren mee onze sociale zekerheid. Zo’n 30 miljoen mensen zijn in Europa afhankelijk van die industrie voor hun inkomen. Daar moeten we voor opkomen. Maar evengoed komen we op voor een sociaal-economisch model waarbij Europa zelf die industriële productie opneemt die het nodig heeft, waar het op rekent. In het licht van een koolstofarme, duurzame economie willen we immers weten waar en hoe alles geproduceerd wordt. Een sterke industrie is nodig in Europa.”

Zogezegde ‘loonkostenhandicap’ als vals excuus

Thierry Bodson, voorzitter van het ABVV, sloot de betoging af met een boodschap aan de bedrijfswereld: “We zijn hier om onze solidariteit te tonen met alle werknemers die vandaag betalen voor dit gebrek aan visie en industrieel beleid. Als de industrie hoest, is de hele economie ziek. Sommige werkgeversorganisaties zeggen tegen ons: ‘Deze betoging is een verkeerd signaal voor buitenlandse investeerders’. Wie houden ze voor de gek? Ze lachen ons uit. De situatie is rampzalig door een gebrek aan ambitieus industrieel beleid.

“En tegenover deze realiteit hebben we werkgevers die de eeuwige zeur spelen en ons vertellen dat we de loonkosten moeten verlagen. Vergeet niet dat deze ‘loonkosten’ in de industrie nauwelijks 10 of 11% van de productiekosten uitmaken. Dus de boodschap aan de bazen vandaag is: werk met ons samen om oplossingen te vinden voor de andere 90% van de productiekosten, dat zal meer nut hebben.”

Een signaal, maar niet het laatste

16 september was een sterk signaal, maar ongetwijfeld niet het laatste. Hillal: “Het is tijd om de moed op te brengen om de bedrijven te vertellen dat ze geen honderden miljoenen aan dividenden in eigen zak kunnen steken en vervolgens vertrekken. Tegenover de korte termijn winsthonger van de aandeelhouders moet ons antwoord een schreeuw van verzet zijn. Die kreet is: de industrie is van ons”.