Bedrijven uit de scheikunde- en petroleumsector behoren tot de meest vervuilende. Ze moeten hun uitstoot verminderen, kiezen voor een rechtvaardige transitie én de werknemers hier volop bij betrekken. Precies daar knelt het schoentje.

“Niet zonder ons!”: dat is de centrale boodschap van Nicolas Van Nuffel, woordvoerder van de Klimaatcoalitie en Andrea Della Vecchia, secretaris voor de sector Scheikunde – Petroleum van vakbond ABVV – Algemene Centrale.

Waarom beslist ABVV Scheikunde – Petroleum om zich bezig te houden met de klimaatkwestie?

Andrea: “De transitie heeft gevolgen voor de arbeidsorganisatie en dus voor de arbeidsvoorwaarden. Het is dus van groot belang dat de syndicale vertegenwoordigers worden geïnformeerd, geraadpleegd en vooraf worden betrokken bij beslissingen rond transitie. Scheikunde en petroleum zijn sectoren waar grote vooruitgang nodig is. We beschikken over een cao die de basis legt voor sociaal overleg over rechtvaardige transitie. Als vakbond zijn we klaar om vooruitgang te boeken. Ik roep de werkgevers op om deze kans te benutten.”

Nicolas: “De werknemers moeten zich de klimaatkwestie toe-eigenen, want zij zijn er volledig bij betrokken. Nu luisteren de werkgevers beleefd. Ze sussen: ‘blijf rustig, geen zorgen, we zijn ermee bezig’. Het kan anders. We moeten samen oplossingen zoeken, zodat de industrie volledig in de transitie kan stappen.”

Hoe kunnen we naar een rechtvaardige transitie evolueren én de tewerkstelling en levensstandaard van de werknemers vrijwaren?

Andrea: “In de scheikunde en petroleum verdwijnen bepaalde functies geleidelijk, maar er ontstaan ook nieuwe jobs. We moeten dit proces van nabij volgen om de arbeidsvoorwaarden te bepalen, want de werknemers mogen er niet op achteruitgaan. We moeten ook betrokken zijn bij opleidingen, zodat de professionele omscholing vlot verloopt.”

Nicolas: “De klimaattransitie creëert netto jobs. Dat betekent niet dat er geen jobs zullen verdwijnen. Dit is niet het einde van petroleum, maar het einde van petroleum als energiebron. Daarom zijn kwaliteitsvolle opleidingen belangrijk, naast een systeem van sociale bescherming dat begeleiding biedt aan de werknemers die hun job verliezen. De transitie moet dus gepland worden: bepalen waar we naartoe gaan en op welke manier.”

Kunnen de petroleum en de scheikunde een pioniersrol spelen?

Andrea: “De geschiedenis van sociale vooruitgang heeft dit aangetoond. Betaald verlof bestond al in de bedrijven dankzij lokale en sectorale akkoorden voordat het in een wet werd gegoten. De petroleum- en scheikundesector moet dus de aanzet geven in de klimaatkwestie. Laten we niet passief zijn, maar de verandering in gang zetten.”

Nicolas: “Het is bovendien de enige oplossing om de welvaart van morgen te creëren. Als we niets doen, worden we ingehaald door landen als China en de VS, zoals bij de overgang naar elektrische auto’s. Europa stelde deze transitie zo lang mogelijk uit, terwijl China en de VS erin investeerden. Europa plande de elektrificatie van deze sector niet en hinkt vandaag volledig achterop. We mogen de fouten uit het verleden niet herhalen.”

Wie moet voor de transitie betalen?

Andrea: “De oplossingen zullen niet alleen van de overheid komen. We roepen op om subsidies aan kwaliteitsvolle arbeidsvoorwaarden te onderwerpen. Geen blanco cheques meer aan de bedrijven.”

Nicolas: “Voor de Klimaatcoalitie is het duidelijk: er kan geen klimaattransitie zijn zonder fiscale rechtvaardigheid. De overheid heeft inkomsten nodig om de transitie collectief te stimuleren. Er moet dus besproken worden wie wat zal betalen. Voor ons is een belasting op vermogen en op financiële transacties een deel van de oplossing voor de klimaatcrisis.”