Op het moment dat we dit artikel schrijven is 1 mei nog maar net gepasseerd. Op deze historische dag denken we terug aan de zwaar bevochten strijd van onze voorouders, die ervoor hebben gezorgd dat we sociale basisrechten wisten te verkrijgen, zoals de achturige werkdag, de zondagsrust en de eerste betaalde verlofdagen. Het is ook een dag van strijd waarop we bijeenkomen om nooit te vergeten dat we onze arbeidsvoorwaarden moeten blijven verdedigen en moeten streven naar meer sociale vooruitgang voor iedereen. We zien vandaag meer dan ooit hoezeer de arbeidsvoorwaarden onder druk staan en in welke mate werknemers als koopwaar worden behandeld.

// een bijdrage van BBTK

Ongebreideld kapitalisme

Het dossier-Delhaize is tekenend voor deze situatie. Al sinds 7 maart voeren de werknemers een verbeten strijd om hun rechten en arbeidsvoorwaarden te verdedigen. Ze staan tegenover een onverbiddelijke directie die eenzijdig besloten heeft om de 128 geïntegreerde winkels van de groep te franchiseren. De pogingen tot verzoening hebben tot nu toe geen enkele opening gecreëerd.

Dit is een symbolisch conflict omdat het juist het voorbeeld is van ongebreideld en arrogant kapitalisme, waar werknemers als koopwaar worden gezien. Een multinational, waarvan de aandeelhouders elk jaar miljoenen euro’s aan dividenden ontvangen en die geen verlies maakt, besluit van de ene op de andere dag om zijn personeel over te hevelen naar kleine zelfstandigen die afhangen van een minder gunstig paritair comité.

De aanpak van Delhaize is een verkapte herstructurering waarbij het bedrijf in stukken wordt opgesplitst enkel en alleen om meer winst te boeken.  

Het is een symbolisch conflict omdat hier het toppunt van minachting voor het sociaal overleg wordt bereikt: de directie weigert elke dialoog en blijft bij haar standpunten. Ze schakelt zelfs deurwaarders en politie in en dient via het gerecht eenzijdige verzoekschriften in om de stakingsacties te breken. En de rechters volgen hen hierin.

Stakingsrecht in gevaar

Daarmee komt vandaag het basisprincipe van het stakingsrecht in gevaar. Dit is nochtans een grondrecht sinds 1866, erkend in het Europees Sociaal Handvest van de Raad van Europa en waarvoor onze voorouders hebben gestreden, soms met gevaar voor eigen leven. De fundamenten van onze democratie zijn in gevaar.  

Dit conflict is tekenend voor de verslechtering, de uberisering van de arbeidsvoorwaarden. Dat zien we in alle sectoren.

Werkgevers eisen steeds meer: meer flexibiliteit, meer polyvalentie, meer werkdruk, en dat terwijl ze steeds minder willen geven. En daarbij proberen ze liefst ook de vakbonden buitenspel te zetten. Die vormen nochtans een essentiële bescherming om de rechten en belangen van de werknemers collectief te kunnen blijven verdedigen en dit vast te leggen in sectorale of bedrijfsakkoorden.

Op zijn eentje staat een werknemer alleen tegenover de mogelijke wantoestanden bij zijn werkgever. Samen zijn we sterker om onze stem te laten horen. Het recht op vakbondsvertegenwoordiging is een fundamenteel recht.

Strijd loont

De werknemers van Delhaize hebben in ieder geval een enorme vastberadenheid en veel moed getoond. Dat hebben we onlangs nog bij een ander bedrijf gezien: ING.

Op 10 februari van dit jaar werd onze BBTK-hoofdafgevaardigde ten onrechte om dringende reden ontslagen door de directie die zelfs zover was gegaan dat ze e-mails van afgevaardigden illegaal had gelezen om een angstklimaat te creëren. De BBTK is daartegen in beroep gegaan bij de Nederlandstalige kamer van de Arbeidsrechtbank in Brussel. De bank heeft over de hele lijn ongelijk gekregen. Wij zijn blij met deze overwinning, want de sanctie was onrechtvaardig.

Zo zie je maar dat strijd loont. De BBTK is altijd van mening dat we moeten onderhandelen als het kan en actievoeren als het moet. In het geval van Delhaize kunnen we niet anders dan weerstand bieden. Delhaize is geen bedrijf in moeilijkheden. De werknemers worden opgeofferd ten voordele van de aandeelhouders. Dit gaat om veel meer dan enkel hen en veel meer dan enkel de arbeidsvoorwaarden. Als we dit vandaag laten gebeuren, staat morgen de deur open voor gelijkaardige ontsporingen in andere bedrijven en sectoren. Dat kunnen wij nooit toestaan.