Bij Audi Brussel in Vorst staan 3.000 banen rechtstreeks op de helling, waarvan 1.500 al vanaf eind oktober, en nog een pak onrechtstreeks bij onderaannemers.

Op dinsdag 20 augustus vond de eerste personeelsvergadering plaats bij Audi Brussel sinds de aankondiging van de directie om de activiteiten in de vestiging af te bouwen. Werknemers verzamelden in groten getale. De spandoeken lazen “Audi is van ons”. Een eind verderop hangt een reclamebord van Audi zelf met de cynische boodschap “Welcome to the factory of the future” (“Welkom in het bedrijf van de toekomst”). Die toekomst loopt volgens Audi eind 2025 ten einde.

Werknemers aan het woord

Ze ware met zo’n 2.000 aanwezig op de bedrijfsparking. De brutale aankondiging van 9 juli, aan de vooravond van de vakantie, om de activiteiten af te bouwen zindert nog na. Onzekerheid en angst heersen. Er gaan geruchten over “plannen” voor de fabriek, zonder dat iemand weet wat die zouden zijn. Werknemers zoeken hoop bij elkaar. “Geloof jij er nog in? Wat denken jullie? We weten het niet.”

In de menigte treffen we werknemers van Audi Brussels en van de onderaannemers. Ook die laatste worden indirect slachtoffer van deze rampzalige aankondiging, die de regio duizenden jobs zou kosten. Rode en groene vakbondsdelegees bereiden zich voor om samen de balans op te maken.

Teleurstelling

Grégory Dascotte is secretaris bij de MWB, de socialistische metaalvakbond van Wallonië en Brussel. Hij heeft nog gewerkt op de site van Audi Brussel. Hij wordt meermaals aangeklampt door bezorgde werknemers.

“De mensen hebben het moeilijk. Als je in een fabriek als deze gaat werken, heb je de neiging te denken dat je er het grootste deel van je carrière, zo niet je hele carrière, zult doorbrengen. Ook al is dat steeds minder vaak het geval, ook al hebben we in 2006 een grote herstructurering doorgemaakt. Veel werknemers hier zijn dichtbij het einde van hun carrière, ze hebben hier meer dan 30 jaar doorgebracht… Deze mensen zijn teleurgesteld en geschokt.”

“De directie suggereert dat er misschien toekomstplannen zijn, zonder in detail te treden. Is het voor 300 mensen, voor 1.000? We weten van niets. Onze prioriteit vandaag is om een activiteit in de autoproductie te kunnen redden.”

“Onzin”

Begin juli kondigde de directie van Audi aan de fabriek in Brussel te willen herstructureren en de productie van de Q8 e-tron stop te zetten. De Duitse autofabrikant noemde in het bijzonder de ligging van de fabriek, die zogezegd “ingesloten” is en moeilijk toegankelijk voor onderaannemers.

Volgens Grégory Dascotte en de andere vakbondsafgevaardigde is dit “onzin”. “Op een site als deze hebben we in vier ploegen gewerkt. We hebben verschillende modellen op dezelfde productielijn gemaakt en dat is nooit een probleem geweest. In één jaar hebben we 300.000 auto’s gebouwd. Op wereldschaal zijn dit geen enorme volumes, maar als je kijkt naar de huidige behoefte aan elektrische voertuigen, is het meer dan genoeg! De echte reden: de verkoopcijfers van de Audi Q8 zijn barslecht.”

“Hiervoor zijn verschillende redenen. Het ontbreekt aan een duidelijke strategie op Europees en nationaal niveau. Ook de investeringen in onderzoek en ontwikkeling, met name voor efficiëntere batterijen, loopt achter. Er bestaat onduidelijkheid over de mobiliteit van de toekomst in het algemeen, wat grote invloed heeft op de beslissing om een auto te kopen.”

“Audi is van ons”

Olivier Van Camp, vakbondssecretaris bij BBTK, voegt toe: “De capaciteit van deze fabriek is enorm. ‘Audi is van ons’ is niet alleen een slogan. Het is een economische realiteit. In de periode waarin de Audi e-tron werd geassembleerd, genereerden alle werknemers een omzet van 14 miljard euro en een winst van bijna 103 miljoen euro. En dan hebben we het nog niet eens over de 157 miljoen aan subsidies die Audi ontving, betaald door onze belastingen, ten koste van de sociale zekerheid.”

Patrick Van Belle is BBTK-hoofddelegee bij Audi Brussel. Voor hem is 20 augustus een bijzondere datum. “Ik werk hier vandaag exact 33 jaar”, zegt hij. Hij zegt dat hij het “heel moeilijk” heeft met de huidige situatie . Hij betreurt het stilzwijgen en de werkwijze van de directie.

“Voor ons is dit de tweede keer sinds 2006, toen we een soortgelijke situatie meemaakten. De directie zwijgt en biedt weinig toekomstperspectief … Wat ons op 9 juli werd gepresenteerd was in feite een sluiting in twee fasen. Ze gebruikten een rustige periode om dit aan te kondigen. Het was een dinsdagavond en de fabriek was zo goed als leeg. En ‘s nachts stuurden ze een bericht dat de fabriek de volgende dag gesloten zou zijn. Met hangsloten en al. Vanaf woensdag 10 juli was het onmogelijk om de fabriek binnen te komen.”

Patrick legt uit dat de directie donderdag tijdens een buitengewone ondernemingsraad waarschijnlijk zal proberen om de deuren te openen en het personeel weer aan het werk te krijgen. “Dat zal heel moeilijk worden. Laten we duidelijk zijn: de mensen weten niet of ze na oktober kunnen blijven of niet, want er wordt gesproken over 1.500 afvloeiingen tegen die tijd. Hoe kunnen we deze mensen motiveren als er geen toekomstperspectief is?”

“Enorme inspanningen”

Stavros Hatzigeorgiou is delegee bij Audi Brussels. Iedereen hier kent hem en groet hem. Of je nu groen of rood bent, kameraadschap overheerst. Audi Brussels is zijn thuis. Hij werkt hier al 39 jaar.

“Ik ben hier op 4 september 1984 begonnen”, zegt hij trots. Het pijnlijkste voor hem is dat de directie, ondanks de vele opofferingen die de werknemers de voorbije jaren hebben moeten doorstaan, geen respect toont. “Nu vertellen ze ons dat ze de fabriek willen sluiten, louter opdat de aandeelhouders meer winst kunnen maken?”

Werkgelegenheid eerst

Het nieuws kwam in juli als een donderslag, al waaide er al enkele maanden een negatieve wind. “Ze hadden al 371 tijdelijke werknemers ontslagen”, vervolgt Stavros. “Op dat moment dachten we dat het een ‘kleine’ herstructurering was, maar in werkelijkheid waren ze zich al aan het voorbereiden op wat er vandaag gebeurt. Mensen hebben het altijd over de 3.000 directe banen die bij Audi verloren zullen gaan, maar we mogen niet alle onderaannemers vergeten die voor de groep werken, en dat zijn heel veel andere mensen. Weet je, er is een snackbar in de buurt waar ik af en toe ga lunchen. De man zei tegen me: “Als de fabriek sluit, moet ik een deel van mijn personeel ontslaan. Het zal veel meer mensen treffen dan je denkt.”

Waar wachten Stavros en zijn collega’s vandaag nog op? “We geven de hoop niet op. We willen onze fabriek en ons bedrijf draaiende houden. Ze kunnen ons ontslagvergoedingen beloven, maar wat ze ons ook geven, het geld raakt toch op. Het gaat om jobs. Want we zullen eindigen met mensen die te jong zijn voor vervroegd pensioen, te oud om werk te vinden en jonge mensen die net aan het begin van hun leven staan, die leningen, kinderen en plannen hebben. Wat wij willen is een project voor de fabriek. Wij zíjn de fabriek.”