Formateur De Wever wil dat jij je nog meer in bochten wringt. Zijn supernota bevat geen enkele maatregel om werk en privé beter te combineren, maar bulkt van flexibeler werken richting burn-out. Hij wil je meer overuren zonder toeslag doen draaien en vaker ’s nachts en op zon- en feestdagen laten opdraven. Je uurrooster krijg je eenzijdig opgelegd, je kan opgeroepen worden voor een uurtje of minder, je vast contract komt op de helling te staan. Het rustiger aan doen na een lange carrière zit er niet meer in.

Goedkope overuren, tot 12 uur per dag en tot 50 uur per week doen presteren, tijdelijke werkloosheid wanneer het bedrijf minder draait, interim, tijdelijke contracten, flexi-jobs … Werkgevers hebben nu al een waaier aan mogelijkheden op vlak van flexibiliteit. Flexibiliteit die jij en je collega’s aan de dag leggen. Zowat alles kan, maar dan wel in overleg met de vakbond. Zo vermijden we dat jij alleen moet onderhandelen over je werkuren en zorgen we ervoor dat soepeler werken gepaard gaat met sociale voorwaarden. Dat is N-VA een doorn in het oog. Jij moet je nog soepeler opstellen. Een overzicht.

24 op 24, 7 op 7

“We geven de vrijheid aan werknemers om met hun werkgever de arbeidsuren te bepalen”, lezen we in de nota van Bart De Wever en George-Louis Bouchez. Vrijheid, blijheid? Absurd. Iedereen weet dat het niet de werknemer maar de werkgever is die bepaalt wanneer je komt werken als er geen collectieve afspraken worden onderhandeld.

De nota gaat nog verder. De verplichting voor bedrijven om minstens drie aaneensluitende arbeidsuren per dag aan te bieden, wordt afgeschaft. Je kan dus opgeroepen worden voor een uurtje, los van je verplaatsingstijd naar het werk. De arbeidsduur wordt bepaald op bedrijfsniveau wat van de werkuren een concurrentiepost maakt binnen een sector.

Naomi werkt in een supermarkt.
Op basis van de plannen van De Wever en Bouchez, die de minimale arbeidsduur afschaffen,
beslist het winkelmanagement dat ze moet opdraven om een uur te werken.
Ze is nu bijna langer onderweg met de lijnbus dan ze in de winkel werkt.

Ook het verbod op werken op zon- en feestdagen wordt afgeschaft. Net als de verplichte sluitingsdag. Blijkbaar wil De Wever dat elke werkgever kan besluiten dat er dient gewerkt te worden op Kerstdag, Nieuwjaarsdag en 1 mei zonder dat daar inhaalrust of overloon tegenover staat.

Voor de N-VA duurt de werkDAG tot 12 uur ’s NACHTS

Het principe dat nachtarbeid verboden is, maar per sector via afspraken kan worden geregeld, wordt volledig verlaten. Nachtarbeid kan altijd en zal pas vanaf middernacht beginnen (in plaats van om 20 uur nu). Bij N-VA vinden ze dus dat de werkDAG van 6 uur ’s morgens tot 12 uur ’s NACHTS duurt. En de toeslag op de uren tussen 20 uur en 24 uur wordt geschrapt.

Geen landingsbaan, geen werkloosheid met bedrijfstoeslag
voor Cindy en Nasir

Cindy is 63 en werkt al meer dan 30 jaar in de voedingsindustrie. Het management kondigt de sluiting aan van de moderne fabriek. Bij het onderhandelen van een sociaal plan voor Cindy en haar collega’s is werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT) geen optie meer.

De voorstellen van N-VA en MR bepalen: “geen nieuwe instroom in SWT vanaf oktober 2024.” Cindy moet op haar 63ste zoeken naar een nieuwe job op een arbeidsmarkt waar vaak gediscrimineerd
wordt op leeftijd.

Nasir is 55 jaar en draait al 20 jaar de nachtshift. Om dit te kunnen volhouden tot aan z’n pensioen, wil hij graag halftijds werken. De supernota van De Wever en co maakt dit onmogelijk: landingsbanen met uitkeringen kunnen enkel nog vanaf 60 jaar na een loopbaan van 35 jaar. Arbeid met nachtprestaties maar ook werken in een onderneming in herstructurering, of een zwaar beroep uitoefenen (bijv. wisselende shiften) tellen niet meer mee als optie voor een landingsbaan vanaf 55 jaar.

“Vrijwillig”

Overuren presteren zonder toeslag of inhaalrust wordt het nieuwe normaal. Je werkuren zouden niet meer per week maar op jaarbasis berekend worden, wat meer speling geeft aan je werkgever. De verhoging van 100 naar 360 zogenaamde ‘vrijwillige overuren’ zonder toeslag of inhaalrust komt neer op 7 bijkomende werkuren per week en dus de invoering van de 45-urige werkweek.

‘Vrijwillig’ slaat nergens op: het gaat om een individueel akkoord waarbij je baas jou onder druk kan zetten. Hoe kan jij weigeren, wanneer je vakbond hier niet mag tussenkomen?

Kevin, alleenstaande vader, haast zich elke werkdag om z’n kinderen op te halen in de naschoolse opvang. Als z’n chef vraagt een uur langer te werken, durft hij niet te weigeren. Hij wil z’n job behouden en hij kan de centen gebruiken. Z’n kinderen moeten nu langer in de opvang blijven, ze hebben minder tijd samen én de rekening van de opvang dikt aan. Zijn vakbondsdelegee kan niet ingrijpen, het gaat om een individueel akkoord tussen Kevin en de chef zoals vooropgesteld door de N-VA-nota.

Elk voor zich

In de supernota luidt het: “We geven werknemers en werkgevers de autonomie om all-in-akkoorden te sluiten over loon- en arbeidsvoorwaarden, voordelen en flexibiliteit. Bedrijven kunnen afwijken van de nationale en sectorale afspraken.”

Die autonomie of zelfstandigheid is een vergiftigd geschenk. Werkgevers zouden het hele speelveld voor zich alleen krijgen, zonder dat je als werknemer, in groep en bij monde van je vakbondsvertegenwoordigers, samen tegengewicht kan bieden door afspraken te maken voor het hele bedrijf, de sector of zelfs over sectoren heen.

“N-VA en MR komen zogezegd op voor de ‘hardwerkende mensen’, maar hoe gaan die nu al hardwerkende mensen dit bolwerken?”

Zulke afspraken op ‘hogere’ niveaus garanderen nochtans dat ‘zwakkere sectoren’ of bedrijven, waar vooral mensen werken in onzekere contracten ook loonsverhogingen en betere arbeidsomstandigheden bekomen. Wordt enkel het bedrijfsniveau van tel, dan zullen werknemers in kmo’s, interims, dienstenchequewerknemers, horecapersoneel, werknemers van callcenters … er nooit meer op vooruit gaan.

Miranda Ulens, algemeen secretaris van het ABVV concludeert: “Een droom voor werkgevers maar een nachtmerrie voor werknemers. Zij moeten zich superflexibel opstellen en dus nog meer werken, met minder compensatie.”