Als het van de tandem De Wever-Bouchez afhangt, dan gaat jouw koopkracht op het kapblok van de volgende federale regering.

In de formatiegesprekken voor een federale regering kwam de rechterzijde – traditiegetrouw – met het idee om te sleutelen aan het indexsysteem. De automatische indexering is de aanpassing van lonen en uitkeringen aan de toenemende prijzen. We spreken van inflatie wanneer de goederen en diensten die gezinnen aanschaffen, in prijs stijgen. Kortweg, de automatische indexering, zoals we die in België kennen, is de eerste bescherming tegen het verlies van koopkracht.

In de nota-De Wever wordt gewag gemaakt van een systeem van netto-indexering, waarbij vanaf een bepaald niveau van inflatie (4%) enkel nog de nettolonen zouden stijgen, maar de brutolonen ongewijzigd blijven. Op het eerste gezicht lijkt dit misschien voordelig, maar laat je niet in de luren leggen! Deze verandering zou een frontale aanval zijn op de rechten van de werknemers, de koopkracht en op de sociale zekerheid.

Waarom is dit een slecht idee?

Het brutoloon is de basis waarop al onze sociale rechten worden berekend. Pensioenen, werkloosheidsuitkeringen, ziekte-uitkeringen – ze zijn allemaal gebaseerd op je brutoloon. Door enkel het nettoloon te verhogen, houdt je koopkracht misschien op korte termijn wel stand, maar in werkelijkheid betaal je op lange termijn de prijs. Je sociale rechten worden verzwakt: lager pensioen, lagere ziekte-uitkering, lagere eindejaarspremie, minder vakantiegeld, lagere uitkering ouderschapsverlof, tijdskrediet, moederschapsrust …

Wie zal daar uiteindelijk de dupe van zijn? De werknemers met de laagste lonen. Grootverdieners zitten immers boven het bruto loonplafond op basis waarvan sociale rechten berekend worden. Voor kleine en gemiddelde verdieners is dat niet het geval. Zij betalen dus de grootste prijs.

Wat zijn de voordelen van de index?

Het is een economische schokdemper die toelaat beter een crisis te overleven. Wanneer de prijzen stijgen, stijgen de lonen dus automatisch mee, zonder dat iemand daarvoor hoeft te onderhandelen. De indexering is universeel, voor lonen én uitkeringen, ongeacht sector of onderneming.

Het bevordert de sociale vrede, omdat zonder automatische loonindexering keer op keer een sociaal conflict zou kunnen ontstaan wanneer de prijzen de hoogte in gaan. Loononderhandelingen tussen werknemer en werkgever gaan dan nog uitsluitend over reële loonsverhogingen, die bovenop de indexering komen.

Eigen aan het Belgische systeem is dat indexeringen zijn gespreid. Dit vermijdt economische schokken die zich zouden voordoen als alle lonen en uitkeringen op hetzelfde moment stijgen. De bescherming van de koopkracht beschermt dus ook de economische activiteit en de interne consumptie.

Het systeem garandeert solidariteit tussen sterke en minder sterke sectoren en tussen actieven en inactieven.

Aanval op je toekomstig loon

Gemorrel aan de index heeft een groot sneeuwbaleffect op lange termijn. Stel dat dit jaar de inflatie boven de 4% uitkomt en enkel je nettoloon wordt geïndexeerd. Dat betekent dat je bij een volgende indexering met een lager brutoloon begint. Een netto-index is eigenlijk een halve indexsprong voor je brutoloon. Die indexsprong draag je voor de rest van je loopbaan mee en het verschil kan oplopen tot tienduizenden euro.

Iedereen verliest, behalve de werkgevers. Zij profiteren: een flinke korting op de sociale bijdragen. Dit cadeau voor werkgevers wordt gefinancierd door onze sociale zekerheid.

Hetzelfde geldt voor het idee om bepaalde producten, zoals energie en gas, uit de indexkorf te verwijderen of hun gewicht te verlagen voor de berekening van de index. Die korf is immers het resultaat van een wetenschappelijke en onafhankelijke studie. Mooi verpakt als ‘een duurzaamheidsindex’ blijft het gemorrel aan de index en dus een aantasting van de koopkracht van gezinnen.

Openbare diensten in het vizier

Degelijke brutolonen genereren belastinginkomsten voor de overheid. Die zijn noodzakelijk om onze scholen, ziekenhuizen, bussen, treinen en andere openbare diensten te doen functioneren. Door over te stappen op een systeem van netto-indexering, wil de tandem De Wever-Bouchez de solidariteit ondermijnen waarop ons sociaal stelsel is gebouwd en worden de zwaksten in onze samenleving de dupe.

De openbare diensten komen ook op andere manieren in het vizier van sommige federale regeringsonderhandelaars. Openbare diensten zijn de ruggengraat van onze samenleving. Elke burger, ongeacht inkomen of status, rekent op toegankelijke diensten zoals openbaar vervoer, onderwijs, gezondheidszorg, en infrastructuur. Als deze diensten worden uitgehold, betalen wij allemaal de prijs – in geld, tijd en levenskwaliteit.

“Een netto-indexering haalt de brutolonen
en dus de inkomsten voor de overheid onderuit.
Inkomsten die ons openbaar vervoer, onderwijs, onze gezondheidszorg… financieren. “

Minder investeringen in openbare diensten leiden onvermijdelijk tot lagere kwaliteit. Minder treinen, gevaarlijke wegen, wachttijden voor gezondheidszorg en overvolle gevangenissen. Rechts zal dit als excuus gebruiken om deze diensten verder te privatiseren. Dit is een gevaarlijke spiraal die enkel de winsten van bedrijven dient, terwijl de bevolking verder verzwakt wordt.

• Minder subsidies voor NMBS en Bpost betekent slechtere dienstverlening terwijl de prijzen blijven stijgen voor reizigers en gebruikers.
• 1,85 miljard besparen op de werking van de overheid, dat betekent minder personeel en slechtere werkomstandigheden. Ons overheidspersoneel verdient respect en waardering, in plaats van bijkomende werkdruk en onzekerheid.
• Budget voor ontwikkelingssamenwerking en wetenschapsbeleid halveren, dat zou een ramp zijn voor internationale solidariteit en technologische innovatie.
• Beknibbelen op de voorzieningen van asielzoekers is geen menswaardig beleid, maar een aanval op de meest kwetsbaren onder ons.