In een recent verschenen rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) trekken beiden organisaties aan de alarmbel: de risico’s verbonden aan hitte op de werkplek nemen dramatische vormen aan. Het document roept de politiek dan ook op om de oververhitting van de planeet tegen te gaan. Daarbij moet er oog zijn voor de gezondheid, productiviteit en waardigheid van kwetsbare werknemers.

Het rapport zet de steeds grotere omvang de klimaatopwarming in de kijker: intensere, vaker voorkomende hittegolven treffen werknemers die zowel binnen als buiten werken — onder andere gieterijen, mijnen en industriële gebouwen. Zo bleek 2024 het warmste jaar ooit geregistreerd, met dagtemperaturen die vaak boven de 40 °C uitkwamen en op sommige plaatsen zelfs 50 °C bereikten.

Impact op gezondheid en productiviteit

De gevolgen van de stijgende hitte zijn zowel medisch als economisch: elke extra graad boven de 20 °C leidt tot een daling van 2 tot 3% in productiviteit. De risico’s vanuit een gezondheidsperspectief zijn ook niet min: zonnesteek, uitdroging, nier- en neurologische aandoeningen; deze kunnen vervolgens uitmonden in blijvende gezondheidsproblemen.

Het rapport schat bovendien dat meer dan 2,4 miljard werknemers jaarlijks worden blootgesteld aan gevaarlijke hitteomstandigheden, goed voor meer dan 22,8 miljoen werkgerelateerde letsels.

Concreet en participatief handelen

Het rapport formuleert verschillende duidelijke richtlijnen. Ten eerste: het opstellen van actieplannen, aangepast aan lokale contexten, beroepen en kwetsbaarheden van de betrokken personen. Dit moet gebeuren in overleg met werkgevers, werknemers, vakbonden en gezondheidsautoriteiten.

Het staat uiteraard buiten kijf dat hier bijzondere aandacht gaat naar kwetsbare groepen: waaronder oudere werknemers, chronisch zieken en mensen in minder goede fysieke conditie.

Gespecialiseerde opleidingen spelen hierbij een cruciale rol. Eerstelijnshulpverleners, zorgprofessionals, werkgevers en werknemers moeten symptomen van hittestress vroegtijdig kunnen herkennen en weten te behandelen. Deze worden momenteel nog te vaak slecht of te laat gediagnosticeerd.

Praktische, betaalbare en ecologisch duurzame oplossingen moeten worden aangemoedigd, denk aan: afkoelingszones, aangepast werkmateriaal en aangepaste werktijden. Ten slotte moet onderzoek en doorlopende evaluatie worden gefaciliteerd om de doeltreffendheid van de maatregelen te meten en zo nodig uit te breiden.

Het rapport sluit aan bij de conclusies van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO), die aangeeft dat 2,4 miljard werknemers jaarlijks worden blootgesteld aan excessieve hitte, goed voor meer dan 22,85 miljoen arbeidsongevallen op jaarbasis.

Een kwestie van sociale rechtvaardigheid!

Het rapport van de WHO en de WMO is een verdere onderstreping van de legitimiteit van de syndicale strijd. Het beschermen van het recht om te werken van werknemers blijft een noodzaak. Zelfs in extreme hitteomstandigheden is een werknemer meer dan een slachtoffer van de klimaatverandering. De stijgende hitte en groeiende sociale ongelijkheid bevestigen deze noodzaak.

Het rapport biedt de wetenschappelijke onderbouwing en strategische basis om de kwesties van gezondheid op het werk in relatie tot hitte tot een nationale en politieke prioriteit te verheffen. Maar dan moet de Arizona-regering wel de wil hebben dit dossier op te pakken… De natuur discrimineert niet. De samenleving wel. Daarom is de strijd tégén klimaatverandering ook een strijd vóór sociale rechtvaardigheid.