De transportsector gaat al jaar en dag gebukt onder extreme vormen van flexibiliteit en de nieuwe maatregelen van de Arizona-regering maken het er allesbehalve beter op. We rijden een dag mee in het kielzog van een Antwerpse vrachtwagenchauffeur om die flexibiliteit van dichtbij mee te maken.

De klok slaat exact 4 uur ‘s ochtends wanneer Hans Van de Velde ons met fonkelende ogen staat op te wachten naast zijn vrachtwagen. Het is muisstil. Want op dit uur van de nacht zwijgen zelfs de vogels als het graf. We begeven ons op een parkeerplaats in Sint-Katelijne-Waver waarvandaan Hans ons de komende uren mee op sleeptouw neemt. Niet letterlijk getakeld achter de vrachtwagen, maar mee in de knusse cabine die hij soms tot wel 15 uur per dag zijn werkstation noemt.

Hans werkt al 34 jaar voor afvalverwerker en recyclebedrijf Renewi. “Nog anderhalf jaar en dan mag ik met pensioen, want dan ben ik aan mijn 45 jaren loopbaan. Eind 2026 hang ik het stuur aan de haak”, vertelt hij met een mengeling van opgetogenheid en weemoed. Opgetogen omdat “je van het leven moet zolang het kan”, weemoedig omdat er in België maar weinig zo’n geëngageerde vrachtwagenchauffeurs als Hans rondrijden.

Het hele alfabet

“Ik heb altijd al vrachtwagenchauffeur willen zijn. Ik doe mijn werk enorm graag. Vanaf het moment dat ik voor mijn rijbewijs kon gaan, ben ik direct ook voor mijn vrachtwagenrijbewijs gegaan. Ik heb alle rijbewijzen, van A tot en met D, het hele alfabet”, vertelt Hans. Naast een topchauffeur, is Hans ook een doorgewinterde vakbondsman voor BTB, de transportcentrale van het ABVV. Zijn syndicaal mandaat draagt hij al 30 jaar als een erelintje. Sinds 12 jaar heeft hij alle drie de mandaten die hij bij Renewi kan bekleden: de syndicale afvaardiging, de ondernemingsraad en het CPBW (Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk).

Het uitvoeren van die mandaten komt niet zonder kostenplaatje. “Ik ben ongeveer zeven dagen per maand bezig met mijn syndicale verplichtingen. Maar ook ’s avonds ben ik daar vaak nog wat uren aan kwijt. Dat kost mij omgerekend zo’n 300 netto per maand, mocht ik die dagen gewoon gaan werken”, legt Hans uit. Terwijl hij dit uitlegt komen we aan bij de eerste stop van deze ochtendlijke rit. We halen een lege container op en we rijden door naar de afleverlocatie. Onderweg is geen kat te bespeuren. Dit zijn de gouden uren. Dé reden waarom Hans elke werkdag zo vroeg uit de veren is. Om 4 uur ’s ochtends vertrekt hij en tussen 17 en 18 uur klokt hij uit. Daar komen nog twee pauzes van een kwartier en een half uur bij. Een gebruikelijk werkrooster voor de transportsector, maar het vraagt wel enige flexibiliteit en aanpassingsvermogen.

Gezinsleven

“Het is zeker niet evident om dit te combineren met een gezinsleven. Ondertussen ben ik 60 jaar en zijn mijn kinderen al jaren het huis uit. Maar er zijn periodes geweest waar we ons als gezin door hebben moeten spartelen. Mijn ex-vrouw was verpleegkundige en dat zijn twee moeilijke uurroosters naast elkaar. De ex-schoonouders moesten dan al eens inspringen”, vertelt Hans. Maar uiteraard kan niet iedereen altijd terugvallen op zijn omgeving. De niet-evidente uren maken dat er momenteel heel wat openstaande vacatures zijn binnen de sector. Vooral jongeren worden daardoor minder aangetrokken tot het beroep. “De nieuwe generatie hecht volgens mij veel meer belang aan een gezond evenwicht tussen werk en privé. Ze willen 8 uur werken, op vaste tijdstippen, en dan naar huis. Ik begrijp dat maar ik ben nog van de oude stempel en heb graag mijn lange uren.”

Een ander heikel punt binnen de transportsector zijn de planningen. Chauffeurs weten vaak pas de dag van tevoren waar ze de volgende dag precies naartoe moeten rijden. “Leuk is anders, maar daar leer je mee leven”, zegt Hans schouderophalend. De werkdruk vindt hij een groter obstakel. ‘”Als ik al mijn ladingen zou rijden zoals ze op papier aangegeven staan, zou ik twee uur langer bezig zijn dan wanneer ik het op mijn manier doe. Ik rijd dan bijvoorbeeld niet van A naar B. In de plaats daarvan ga ik een container die ik eerder heb opgehaald, wisselen bij een volgende ophaallocatie, om die dan later terug naar zijn eindbestemming te brengen. Zo win je tijd door de meest efficiënte route te rijden. Dat vraagt ervaring, maar ik speel daar mee.”

Rijden tot het gaatje

Over de werkcondities bij Renewi heeft Hans niets dan lof. Maar als vakbondsafgevaardigde weet hij als geen ander dat het er niet overal zo aan toegaat in de transportsector. “Bij Renewi worden onze uren en rusttijden voldoende gerespecteerd, maar ik ken de verhalen bij andere transportbedrijven. Ze pushen de chauffeurs om tot het gaatje te rijden. Je maximum 15 uren zijn nog niet op? Gij zult rijden! Zo gaat het daar.”

“Of ze krijgen elke dag een andere wagen, ook dat vraagt enig aanpassingsvermogen van de chauffeurs. En zeker op fysiek vlak is de job niet te onderschatten. Niet elke chauffeursjob is hetzelfde. Sommigen rijden gewoon van A naar B, maar anderen moeten de hele tijd van lading wisselen. Als je dan ook nog eens je vracht zelf moet laden en lossen, dan houd je die job niet vol tot je 67ste”, aldus Hans.

De optrekking van de pensioenleeftijd werd natuurlijk beslist door de regering-Michel in 2014. Wat de huidige regering nu allemaal op tafel legt vindt Hans ook niet om over naar huis te schrijven. “Het is niet mijn regering, nee. Onze sociale rechten en verworvenheden staan op de helling. Onze voorouders draaien zich om in hun graf: hier is bloed voor gevloeid. Je hebt mensen die niet meer meekunnen of gewoon kapotgewerkt zijn. En die mensen worden nu van de werkloosheid gesmeten.”

“De ‘dop’ moet niet omlaag, de lonen moeten juist omhoog. Als vrachtwagenchauffeur verdien ik redelijk mijn boterham, maar het zijn absoluut geen overdreven lonen. Je hebt ook maatregelen die een rechtstreekse invloed op de transportsector hebben: de annualisering van de arbeidstijd en nachturen die niet meer correct gecompenseerd worden. We moeten ons steeds flexibeler opstellen en krijgen er minder voor terug”, zo somt Hans op.

Platleggen

Daarom kwam hij ook op 25 juni naar Brussel om te manifesteren tegen de maatregelen van de Arizona-regering, maar Hans vindt dat nog niet genoeg. “We zouden eigenlijk heel het land een week moeten platleggen op cruciale punten, dan zullen de mensen pas echt hinder ondervinden en doorhebben hoe essentieel onder andere de transportsector is voor het dagelijkse leven. De mensen die al die stakingen er te veel aan vinden, zijn nog geen slachtoffer geworden van de nieuwe regering. Van zodra het ook hen beïnvloedt, zullen ze wel op straat komen”, verkondigt Hans strijdvaardig.

En met die uitspraak scheiden onze wegen van deze geëngageerde vrachtwagenchauffeur. Het is 7:30 ’s ochtends. De maan is gewisseld van ploegendienst met de zon en de vogeltjes gaan vrolijk kwetterend tekeer. Hans verdwijnt achter de horizon met een volle container en een standvastig stuur. Tot in den draai, kameraad!