‘Om/Mother: Palestijnse vrouwen, kunst en verzet

In het FOMU (Fotomuseum) in Antwerpen loopt de tentoonstelling ‘Om/Mother ten einde, het resultaat van een samenwerking tussen fotografe Barbara Debeuckelaere en bijna vijftig Palestijnse vrouwen. Met analoge camera’s legden ze hun dagelijks leven vast in Tel Rumeida, een wijk van Hebron in de bezette Westelijke Jordaanoever.

Deze imperfecte, authentieke en levendige beelden geven zowel de warmte van het gezinsleven als de kwetsbaarheid van het leven onder bezetting weer. Zoals de auteur van het project het samenvat: “De camera is het enige wapen van de Palestijnen om de wereld te laten zien wat er gebeurt.”
De tentoonstelling wordt niet alleen in België getoond, maar ook op de Westelijke Jordaanoever en binnenkort in Italië. Ze gaat gepaard met een boek dat is uitgegeven door The Eriskay Connection. De opbrengst van de verkoop gaat naar de Palestijnse gemeenschap.

Ter gelegenheid van Manifiesta in Oostende kwamen twee deelnemers – Horeya Doufesh (54), bijgenaamd ‘Om Wisam’, en Nidaa Abu Heikal (21) – naar België om te getuigen, op uitnodiging van het collectief SOS Gaza in het kader van hun project “J’accuse”. Een gelegenheid om te horen hoe het dagelijks leven van Palestijnse families op de Westelijke Jordaanoever er vandaag uitziet.
Intimidatie en geweld
De twee vrouwen beschrijven een dagelijks leven vol intimidatie en agressie. “De kolonisten en soldaten gooien stenen en flessen naar ons, vallen ons fysiek aan en schieten soms op jongeren. Na 7 oktober 2023 werd alles nog erger”, legt Nidaa uit.
“We mogen niet met de auto rijden”, vervolgt Om Wisam. “Zelfs ouderen en zieken moeten alles op hun rug dragen.” Dagelijkse vervolging, waarbij natuurlijk ook een veelgebruikt wapen tegen vrouwen wordt ingezet: seksuele intimidatie. “Bij de checkpoints vernederen de soldaten ons. Ze dwingen ons onze jassen uit te trekken, ze beledigen jonge meisjes en vallen hen seksueel lastig.”
“Vertel ons verhaal!”
Ondanks dit geweld blijft hun boodschap hoop en solidariteit uitstralen. “Wij Palestijnen zijn sterk, we zullen blijven weerstand bieden. Maar jullie in Europa kunnen ons helpen. Boycot Israëlische producten, neem deel aan betogingen, zet jullie regeringen onder druk om de banden met Israël te verbreken”, roept Nidaa op.
En ook een verzoek: blijf steeds de stem van de Palestijnen versterken, zonder ophouden. “We zijn veerkrachtig en ons geloof is groot. Maar jullie kunnen ook naar Palestina komen, naar Hebron, om met eigen ogen te zien wat we meemaken. Zet artistieke projecten op zoals Om/Mother, praat over ons, vertel ons verhaal”, besluit Horeya. Met kunst en woorden zetten deze vrouwen hun leven onder bezetting om in een daad van verzet. ‘Om/Mother wordt zo veel meer dan een tentoonstelling: het is een ruimte waar de blik en de stem van Palestijnse vrouwen de hele wereld aanspreken.

