“Taal is geen neutraal decorstuk”

Uitgeverij EPO publiceert in december 2025 “Kort door de bocht”. Bert Engelaar, algemeen secretaris van het ABVV, en slamdichter en vakbondsman ‘Bekvegter’ (Martijn Nelen) ontleden de politieke taal van het moment en laten ze zien hoe bepaalde woorden en uitdrukkingen worden gebruikt om het debat te winnen of om het publiek te misleiden.
Martijn Nelen: “Woorden zijn belangrijk, omdat ze de tools zijn waarmee we een maatschappelijke realiteit schetsen. De wereld van de arbeidersklasse is compleet onbekend terrein voor een bepaalde (top)laag van de samenleving. Daardoor treedt vervreemding op. Het is heel belangrijk dat de verhalen van de mensen uit de arbeidersklasse verteld worden.”
“In ‘Kort door de bocht’ eigenen we ons het woordgebruik van de politieke elite toe. Door onze persoonlijke en syndicale invulling te geven aan een discours dat normaal gezien veralgemening en stereotypering dient, stellen we dit in vraag. We proberen om aan te tonen dat de terminologie die zo ijverig wordt rondgebazuind in kranten en duidingsprogramma’s niet onschuldig is.”
“Taal kan zich verspreiden als een virus. Het kan werken als een verdovingsmiddel of functioneren als een explosief mechanisme.”
Bert engelaar
Het gewicht van woorden
Bert Engelaar: “We creëren in dit boek bewust frictie als reactie op taal die zich voordoet als vanzelfsprekend. Humor is het scalpel, cynisme de motor. De woorden die we ontleden zijn ontworpen om te ontwijken, te sussen of te maskeren. Precies daarom verdienen ze een heldere, scherpe terugkaatsing. We benaderen ze zoals een astronoom een sterrencluster observeert: met fascinatie én waakzaamheid. Het resultaat is een ‘activistisch’ signaal, een krachtig protest tegen de status quo. We fileren taal zonder verdoving, tot op de ideologische kern van elk geladen begrip.”
“Taal is geen neutraal decorstuk. Taal kan zich verspreiden als een virus. Het kan werken als een verdovingsmiddel of functioneren als een explosief mechanisme. Elk woord draagt zijn lading. Sommige begrippen kunnen ons denken blokkeren, terwijl andere nieuwe ideeën juist aanmoedigen. Taal als middel tot manipulatie is zo oud als de macht zelf. De termen vandaag gebruikt in politieke communicatie, zijn zelden spontaan of toevallig. Ze worden nauwkeurig geslepen en opgeblonken. Voor sommigen klinken ze als muziek, voor anderen als alarmbellen.”
Meer info op www.epo.be

