Nog voor de toespraken van de vakbondsleiders begonnen en nog voordat de mars op gang werd getrokken, was het al duidelijk dat deze nationale betoging voor meer koopkracht een daverend succes ging worden.

De treinen kwamen op 20 juni goed gevuld met activisten en militanten het Brusselse Noordstation binnengerold. De drie grote vakbonden, ABVV, ACV en ACLVB, organiseerden een nationale betoging voor meer koopkracht. Vooral de wet op de loonnorm, die de vakbonden belet om over echte loonsverhogingen te onderhandelen, moeten volgens de vakbonden op de schop.

De oproep van de vakbonden werd massaal opgevolgd. Zo’n 80.000 vrouwen en mannen zakten af naar het zonnige Brussel.

Kleurrijk

Slogans, muziek, amusement, zang: ambiance was er meer dan genoeg. Zoals gewoonlijk bracht iedereen zijn eigen ervaring of zijn eigen spandoek mee, als symbool van de moeilijkheden die hij of zij ondervindt om de eindjes aan elkaar te knopen.

De stijgende prijzen baren steeds meer mensen zorgen. De energiefactuur bezorgt tegenwoordig nachtmerries. Maar ook de prijzen van voeding en andere dagelijkse producten gaan soms met 10 of 20% de hoogte in. Deze bezorgdheid, en het rotsvaste geloof dat het ander en beter kan, bracht deze kleurrijke mensenzee naar Brussel.

Structureel

“Het is bijna 10 jaar geleden dat we zoiets zagen”, zei ABVV-voorzitter Thierry Bodson. “Als we met zovelen op straat komen, moeten we gehoord worden. Ja, we hebben de afgelopen maanden het een en ander verkregen: 6% btw op gas en elektriciteit, de verlenging van het sociaal tarief. Maar deze maatregelen moeten definitief in plaats van tijdelijk worden. Werknemers hebben het recht te weten hoe ze de komende winter zullen doorkomen.”

Miranda Ulens, algemeen secretaris van het ABVV, eist structurele maatregelen voor meer koopkracht. “De 80.000 vrouwen en mannen hier verzameld eisen een perspectief voor koopkracht op de lange termijn. Want leven is meer dan enkel overleven.”

De wet van 0%

Wat was nu de belangrijkste eis van de vakbonden? In het kort: hogere lonen en betere sociale uitkeringen.

Centraal in dit vraagstuk staat de zogenaamde wet van ’96, of de loonnormwet, die zogezegd de concurrentiepositie van de Belgische bedrijven moet vrijwaren. In werkelijkheid zorgt deze wet – die in 2017 nog werd verstrengd door de regering-Michel – er voor dat de vakbonden zo goed als geen marge meer hebben om voor werknemers over échte loonsverhogingen te onderhandelen. Zelfs in sectoren die goed geboerd hebben tijdens de coronacrisis, is de onderhandelingsruimte beperkt tot maximaal 0,4% loonsverhoging voor 2021-2022.

Thierry Bodson: “Dit is onaanvaardbaar. De werknemers hebben zich tijdens deze crisisjaren van hun sterkste kant getoond. Wij vragen werkgevers en regering dit te respecteren.”

Handen af van de index

De automatische indexering van lonen en uitkeringen is een minimale buffer om mensen tegen armoede te beschermen. Werkgevers en de politieke rechterzijde zijn die index liever kwijt dan rijk, en opperen te pas en te onpas om eraan te sleutelen – uiteraard in het nadeel van de werknemers! – of om een indexsprong door te voeren.

Maar een indexering is geen loonsverhoging. Het is slechts een gedeeltelijke aanpassing van je loon aan de stijgende levensduurte.

Voor de drie vakbonden is één ding meer dan duidelijk: aan de automatische indexering wordt niet geraakt.

Petitie

Op het einde van de maand (29 juni) zouden de eerste hoorzittingen plaatsvinden over de petitie die de drie vakbonden overmaakten aan de federale overheid. Bijna 90.000 mensen ondertekenden de petitie om het debat over koopkracht – en in het bijzonder over de onrechtvaardige loonnorm – naar het parlement te brengen.

De vakbonden beraden zich momenteel over een plan van aanpak voor de komende maanden.