Op de symbolische dag van 8 maart huldigde ABVV Picaridsch Wallonië een zaal in die die de naam draagt van Emilienne Brunfaut. Het is een eerbetoon aan een vakbondsactiviste, pacifiste en feministisch.

Emilienne Brunfaut, geboren als Emilienne Steux, werd geboren in Dottignies op 11 mei 1908. Het is een arbeiders- en textielstreek bij uitstek, genesteld tussen Wallonië, Vlaanderen en Frankrijk. Haar vader, Emile Steux, voedde haar op na de vroegtijdige dood van haar moeder.

Politiek was thuis heel belangrijk. Emile Steux was de stichter van de lokale afdeling van de Belgische Werkliedenpartij (BWP). Emile Steux was een activist, politiek geëngageerd op verschillende niveaus. Hij was ook afgevaardigd bestuurder van een coöperatieve en redacteur van de plaatselijke socialistische krant ‘La petite feuille ouvrière’.

Vakbeweging en feminisme

Emilienne Steux had heel wat waar te maken. Aan het eind van de jaren twintig sloot zij zich aan bij de BWP, het Nationaal Comité van Socialistische Vrouwen en de Textielbond in haar geboortedorp. Als werknemer in een spinnerij in het noorden van Frankrijk ontdekte zij ‘het werkveld’.

Daarna ging zij naar de Arbeidershogeschool in Brussel. Haar strijd was die van gelijkheid tussen mannen en vrouwen. Haar wapens: de vakbeweging en de feministische beweging, die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Vrouwen en arbeiders samen. Zij nam deel aan de stakingen van 1932 en 1936. Datzelfde jaar werd ze hoofd van de pas opgerichte Commissie voor Vrouwenarbeid.

Feminisme en pacifisme

In de jaren ‘30 zette zij zich in om de publieke opinie te waarschuwen voor de gevaren van het fascisme. Zij was lid van het Wereld Vrouwen-Comité tegen Oorlog en Fascisme. De oorlog vertraagde Emilienne – nu met familienaam Brunfaut – echter voor een paar jaar. Gezocht door de nazi’s, vluchtte ze met haar kinderen naar Frankrijk, in de Tarn. Maar na de bevrijding werd ze opnieuw lid van de Commissie voor Vrouwenarbeid, ditmaal binnen het gloednieuwe Algemeen Belgisch Vakverbond (ABVV) in 1946. De pacifistische boodschap bleef de kern van haar discours, met name binnen de ‘Rassemblement des femmes pour la paix’.

In de jaren zeventig zette Emilienne Brunfaut de nieuwe feministische strijd voort en sloot zich daarbij aan, altijd als vertegenwoordigster van de zaak van de arbeiders. Precies 50 jaar geleden, in 1972, sprak zij over ditzelfde onderwerp op de eerste ‘vrouwendag’ in België. In 1975 was zij medevoorzitter van de Belgische activiteiten in het kader van het Internationaal Vrouwenjaar van de Verenigde Naties.

Emilienne Brunfaut overleed op 12 december 1986. In maart 1990 werd een postzegel met haar beeltenis uitgegeven ter gelegenheid van de Internationale Vrouwendag.

“Blijf je stem gebruiken voor gelijkheid”

Haar kleindochter, Laure Brunfaut-Bouvy, heeft een “virtuele” getuigenis afgelegd bij de inhuldiging van de Emilienne Brunfaut-zaal in de gebouwen van het ABVV Picardisch Wallonië in Doornik.

“Mijn grootmoeder leerde me niet breien, confituur maken of taarten bakken. Ze leerde me wel dat mannen, en vooral veel vrouwen, hebben gevochten opdat de vrouwen van morgen niet meer zouden lijden onder ongelijkheid. Voor het stemrecht, het recht om zelfstandig een bankrekening te openen, het recht op onderwijs – en hetzelfde onderwijs als jongens – of het recht om gewoonweg gehoord te worden en dezelfde dromen te hebben als mannen.”

“Ik ben ervan overtuigd dat als mijn grootmoeder hier was geweest, zij u gezegd zou hebben dat u ook nu niet moet opgeven, dat u uw ogen niet moet sluiten, dat u waarde moet blijven hechten aan onderwijs en opvoeding. Ze zou je gezegd hebben om je pennen en je stem te blijven gebruiken voor gendergelijkheid.”

Laure Brunfaut-Bouvy