De werknemers in Franse olieraffinaderijen zijn al meerdere weken in staking. Ze eisen betere lonen. De Nieuwe Werker was ter plaatse.

Drie weken staking door in de Franse olieraffinaderijen in Frankrijk. De stakers eisen een loonsverhoging van de gigant TotalEnergies. De staking leidde in het hele land tot een tekort aan benzine. Om de bevoorrading te verzekeren eiste de regering werknemers op, een duidelijke schending van de syndicale vrijheden.

Ondanks de druk gaven de stakers niet op. 18 oktober was een nationale actiedag. De Nieuwe Werker bezocht het piket in Frans-Vlaanderen, nabij Duinkerken, en sprak met Benjamin Tange, delegee van de Franse vakbond CGT (Confédération Générale du Travail) voor de raffinage- en petrochemische industrie.

Legitieme eisen

Net als in België komt de oorlog in Oekraïne ten goede aan de energiemultinationals, ten koste van de bevolking. De stijgende prijzen leverden TotalEnergies Frankrijk in het tweede kwartaal van 2022 een winst op van 5,7 miljard dollar. Dit is een stijging van meer dan 60% ten opzichte van vorig jaar.

Tegelijkertijd zien de werknemers af. De energie- en consumptieprijzen stijgen, maar de lonen houden geen gelijke tred.

Op 26 september besloot het personeel in de raffinaderijen van TotalEnergies te staken. Hun eis? Een loonsverhoging van 10% tegen 2022. Benjamin Tange: “Vandaag verdient een werknemer met 20 jaar anciënniteit tussen 2.500 en 3.000 euro bruto per maand. We moeten reageren op de inflatie. Want vandaag komen veel arbeiders gewoon niet meer rond.”

Waarom 10%? 7% voor inflatie en 3% voor de herverdeling van de rijkdom. De boodschap is duidelijk.

‘Gestolen’ akkoord

Recent waren drie raffinaderijen en vijf grote depots in staking. Op het moment van schrijven waren dit nog twee locaties.

“De stakingsbeweging wordt breed gevolgd door de arbeiders. Zij wordt ook gesteund door de werknemers van het hoofdkantoor, die de eisen van de CGT terecht vinden”, aldus de delegee.

Aan het begin van het conflict hebben de regering en de werkgever de staking onderschat en de woede van de werknemers gebagatelliseerd. Het duurde drie weken vooraleer onderhandelingen op gang kwamen. In de nacht van 13 op 14 oktober werd een akkoord bereikt met de twee andere vakbonden van TotalEnergies, CFE-CGC en CFDT. Zonder deelname van de CGT, die de staking lanceerde.

De overeenkomst voorziet in een verhoging van 7% over 2023, met terugwerkende kracht tot 1 november 2022. “Vandaag gaat de staking door, omdat wat TotalEnergies op tafel heeft gelegd niet voldoet aan de eisen van de stakers”, zegt Benjamin Tange. “De directie verkoos snelle handtekeningen te verkrijgen in plaats van tegemoet te komen aan de werknemerseisen.”

Vakbondsrechten onder vuur

Om de verdeling van brandstof af te dwingen vorderde de Franse regering op 13 oktober het personeel van het brandstofdepot van TotalEnergies in Frans-Vlaanderen op. Dit ondermijnt duidelijk het stakingsrecht en de syndicale vrijheden.

“De overheid kan niet ingrijpen in een privéonderneming, maar vordert toch personeel op. Als de regering vindt dat het om een bedrijf van openbaar nut gaat, moet ze haar redenering afmaken en de energiesector nationaliseren. Anderzijds dwingt de regering de baas van TotalEnergies nooit om te onderhandelen!”

Onlangs dreigde de Franse regering opnieuw met opvorderingen als de spanningen in de depots oplopen. “Het is belangrijk dat iedereen beseft dat deze situatie ernstig is. De regering zal in de toekomst mensen dwingen te gaan werken bij een staking.”

Sociale beweging groeit

Volgens de CGT gaven ongeveer 300.000 mensen gehoor aan de oproep tot mobilisatie in heel Frankrijk op 18 oktober. Het motto: de lonen moeten omhoog en de aanvallen op de vakbondsrechten moeten ophouden.

“Om in onze onmiddellijke behoeften te voorzien, maar ook om onze pensioenen en ons socialezekerheidsstelsel te financieren, hebben we betere lonen nodig”, luidt het communiqué van de rode vakbond.

Deze nationale dag van interprofessionele actie werd afgetopt met een staking in het openbaar vervoer en de transportsector in het algemeen. Veel sectoren lanceerden oproepen tot actie: openbare diensten, energie, vrachtwagenchauffeurs, voedingsindustrie, handel… Verschillende organisaties namen het initiatief voor deze acties: de CGT met het FO, de vakbonden Solidaires en FSU en jongerenorganisaties. De CFDT, de grootste Franse vakbond, besloot niet mee te doen.

Internationale solidariteit

Op 18 oktober bezocht een ABVV-delegatie de staking om solidariteit te betuigen met de Franse kameraden. Onder de leden bevonden zich afgevaardigden van de Antwerpse raffinaderij van TotalEnergies.

“Zowel in Frankrijk als in België maken de multinationals in de energiesector veel winst,”, zegt Eric Lambert, “ze betalen dividenden aan de aandeelhouders, maar weinig of niets aan de werknemers. En toch zijn zij mede verantwoordelijk voor de prijsstijging.”

Levi Sollie, secretaris van de Algemene Centrale voor de petrochemie, staat stil bij de aanvallen op de vakbondsvrijheden. “In de oliesector zijn we meermaals geconfronteerd met deurwaarders. In Antwerpen werden acties in de haven volledig verboden.”

“Kwesties als het stakingsrecht, inflatie en loonstijgingen overstijgen de nationale grenzen”, voegt Benjamin Tange toe. “We zijn allemaal bezorgd. We moeten de bazen laten zien dat er solidariteit is onder de werknemers.”

Hij besluit: “Wat er ook gebeurt, ik ben trots op deze beweging en ik hoop dat zij een bres heeft geslagen. We gaan niet elk jaar een verlies aan koopkracht accepteren. De rijkdom wordt niet gedeeld. Er moet voor gevochten worden, en wel snel!”